مننژیت چیست؟
بیماری مننژیت زمانی اتفاق می افتد که غشاهای اطراف مغز و نخاع (مننژها) عفونت می کنند. که این عفونت ایجاد شده می تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده باشد.
مننژها یک پوشش محافظ در اطراف مغز و نخاع شما هستند. سه نوع اصلی مننژیت وجود دارد. همه انواع این بیماری می توانند باعث تب، سردرد و سفت شدن گردن شوند.
بیماری مننژیت از جمله بیماری های بسیار جدی است و در موارد شدیدتر می تواند باعث مرگ شود. از این رو با توجه به اطلاعاتی که در ادامه به شما می دهیم، اگر علائم مننژیت را دارید، فوراً تحت به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
با توجه گفته دکتر جباری، ایمن سازی می تواند در برابر برخی از اشکال مننژیت محافظت کند.
انواع مختلف مننژیت چیست؟
- مننژیت باکتریایی، ناشی از باکتری.
- مننژیت قارچی، ناشی از قارچ.
- مننژیت ویروسی (یا آسپتیک)، ناشی از یک ویروس.
- مننژیت انگلی، ناشی از یک انگل (ارگانیسمی که به شما می چسبد و باعث آسیب می شود).
- مننژیت آمیبی، یک عفونت مغزی نادر اما شدید است که توسط ارگانیسم کوچکی به نام آمیبا ایجاد می شود.
- مننژیت غیر عفونی که می تواند ناشی از سرطان، لوپوس، برخی داروها، جراحی مغز یا آسیب سر باشد.
همچنین مننژیت را بر اساس سرعت بروز علائم به دو دسته تقسیم بندی می کنند:
- مننژیت حاد: علائم به سرعت ایجاد می شود.
- مننژیت مزمن: علائم در طی چند هفته یا چند ماه ظاهر می شود.
مننژیت مزمن چیست؟
مننژیت مزمن طی هفته ها یا ماه ها ایجاد می شود. مننژیت مزمن به طور معمول بر افرادی با سیستم ایمنی ضعیف تاثیر می گذارد، از این رو افرادی که دارای برخی بیماری هایی هستند که سیستم ایمنی آن ها را تحلیل کرده، بیشتر می توانند در معرض مبتلا به بیماری مننژیت قرار بگیرند.
از جمله بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را تحلیل می کند:
- ایدز
- سرطان
- استفاده طولانی مدت از پردنیزولون (یک استروئید).
علل مننژیت چیست؟
علل مختلفی برای مننژیت وجود دارد. میکروب های مختلف مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها در صورت حمله به بدن می توانند باعث مننژیت شوند.
- علل باکتریایی معمولاً جدی تر از سایر اشکال هستند.
- مننژیت ویروسی تقریبا هرگز تهدید کننده زندگی نیست و ویروس ها به ندرت باعث مننژیت می شوند.
- مننژیت قارچی بسیار نادر است اما جدی است. معمولاً فقط افرادی را تحت تأثیر قرار می دهد که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
علائم مننژیت حاد چیست؟
علائم مننژیت معمولاً به صورت ترکیبی رخ می‌دهد و از جمله علائم شایع مننژیت می توان به سفت شدن گردن اشاره کرد. سفتی گردن بیانگر التهاب مننژها و نخاع هستند و به عنوان مننژیسم شناخته می شود.
از جمله علائم مننژیت حاد در بزرگسالان به شکل موارد زیر ظاهر می شود:
- سردردی که به درد بسیار شدید می رسد،
- تب (افزایش دما)
- سفتی گردن
- حالت تهوع
- استفراغ
همچنین اختلال در هوشیاری یا از دست دادن هوشیاری (گاهی در عرض چند ساعت).
علائم مننژیت مزمن چیست؟
علائم مننژیت مزمن مشابه علائم مننژیت باکتریایی است. تفاوت این است که علائم به تدریج، طی هفته ها یا ماه ها ایجاد می شوند و شدت کمتری دارند. از جمله این علائم عبارتند از:
- تب
- سردرد
- گیجی
- بی حسی صورت
- مقداری فلج
- سفتی گردن و درد مفاصل
- خواب آلودگی و گیجی
- بثورات پوستی بنفش قرمز یا کبودی
- ناراحتی در نگاه کردن به نورهای روشن (فوتوفوبیا).
چگونه از از بیماری مننژیت جلوگیری کنیم؟
این بیماری اغلب توسط باکتری یا ویروس ایجاد می‌شود و شکل ویروسی بیماری معمولاً از مننژیت باکتریایی جدی‌تر است . مننژیت باکتریایی می‌تواند باعث کاهش شنوایی، آسیب مغزی، سایر ناتوانی‌ها و حتی مرگ شود را به دنبال داشته باشد از طرف دیگر مننژیت باکتریایی مسری است و ممکن است از طریق نزدیکی با فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل شود.
برخی از مهم ترین اقداماتایی که می توانید برای جلوگیری از مننژیت انجام دهید به شرح زیر است:
- واکسن بزنید
- وسایل شخصی را به اشتراک نگذارید
- فاصله خود را از افراد آلوده حفظ کنید
- دست های خود را به شدت بشویید
- سیستم ایمنی خود را تقویت کنید
چه آزمایشاتی برای تشخیص مننژیت انجام می شود؟
هنگامی که شما به یک پزشک مراجعه می کنید، برای تشخیص نوع مننژیت و یا اینکه آیا علت مننژیت باکتریایی، ویروسی یا قارچی است. آزمایشات مختلفی انجام میگیرد.
بنابراین باید با پزشک خود همراهی های لازم را انجام دهید و او را نسبت به وضعیت جسمانی خود، علائم آشنا کنید.
علاوه بر معاینه فیزیکی، یک سوراخ کمری به عنوان بخشی از فرایند های تشخیص انجام می گیرد که در آن مایع مغزی نخاعی از کانال نخاعی خارج می کنند.
از طرف دیگر درمان مناسب و کارآمد بیماری مننژیت به نوع مننژیت بستگی دارد. از این رو بسیار مهم است که پزشک شما توانایی بالایی در تشخیص مننژیت داشته باشد. دکتر جباری از بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران هستند که می تواند کمک بسیاری به شما کند.
از جمله آزمایشات تشخیص بیماری مننژیت به شرح زیر است:
آزمایش خون
آزمایش ادرار
معاینه مخاط بینی و گلو.
اسکن ام آر آی.
سی تی اسکن.
درمان بیماری مننژیت چگونه انجام می شود؟
برای درمان مننژیت، درمان های دارویی وجود دارد . از جمله داروهایی که ممکن است برای درمان مننژیت صورت بگیرد، آنتی بیوتیک ها هستند.
مهم ترین چیزی که در بیماری مننژیت باید در نظر داشته باشید، شروع سریع درمان است. مننژیت حاد باکتریایی می تواند در عرض چند ساعت منجر به یک وضعیت تهدید کننده زندگی شود. اگر باکتری از طریق خون پخش شود، خطر مسمومیت خونی ایجاد می شود،از این رو درمان سریع پزشکی در شرایط تهدید کننده حیات بسیار ضروری است.
از آنجایی که مننژیت باکتریایی بسیار مسری است، بیماران مبتلا به این نوع مننژیت باید به طور موقت ایزوله شوند.
اگر علت مننژیت مشخص نباشد، پزشک شروع به تجویز آنتی بیوتیک و درمان ضد ویروسی می کند تا زمانی که علت دقیق مننژیت و نحوه درمان مننژیت بیمار مشخص شود.
برخی از فعالیت های که برای درمان مننژیت از آنها استفاده می کنند، عبارتند از:
- تجویز آنتی بیوتیک ها (اغلب به صورت داخل وریدی تجویز می شود)
- انجام برخی از مراقبت های بیمارستانی
- تجویز داروهای ضد تشنج، کورتیزون و آرام بخش که ممکن است برای درمان عوارض استفاده شود.
علائم مننژیت – نوزادان و کودکان خردسال
علائم و نشانه های مننژیت در نوزادان و کودکان خردسال عبارتند از:
- تب
- امتناع از خوردن
- ناراحتی
- سخت بیدار شدن
- بثورات پوستی بنفش قرمز یا کبودی
- گریه ناله بلند زیاد
- پوست رنگ پریده یا لکه دار
خلاصه
- بیماری مننژیت، عفونت غشاهایی است که مغز و نخاع را احاطه کرده اند.
- این بیماری می تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شود.
- مننژیت بسیار جدی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
- واکسیناسیون می تواند در برابر برخی از اشکال مننژیت محافظت کند.
- تشخیص ممکن است شامل ( گرفتن تاریخچه دقیق علائم و نشانه ها، معاینه بالینی ، آزمایش خون، ایجاد یک سوراخ کمری و برداشتن مایع نخاعی) باشد.
