علائم بیماری مننژیت چیست؟

مننژیت چیست؟

به التهاب مننژ های مغز و نخاع، مننژیت می گویند. مننژ ها پوشش هایی سه لایه هستند که مغز و نخاع را در بردارند. بنابراین بیماری مننژیت زمانی رخ می دهد که مایع اطراف مننژها عفونی شود.

که این عفونت ایجاد شده، می تواند در اثر حمله باکتری ها و یا برخی ویروس ها باشد. که به مننژیت باکتریایی و مننژیت ویروسی معروف هستند.

هر کدام از این مننژیت ها دارای علائم و نشانه هایی هستند که در این مقاله از سری مقالات سایت دکتر جباری، قصد داریم به طور اختصاری به توضیح علائم مننژیت بپردازیم.

علائم مننژیت چیست؟

مننژیت ویروسی، باکتریایی یا قارچی، علائم معمولاً یکسانی دارند. با این حال، علائم مننژیت باکتریایی معمولاً شدیدتر از نشانه های مننژیت ویروسی هستند. علاوه بر این انواع علائم مننژیت نیز بسته به سن افراد می تواند متفاوت باشد.

علائم مننژیت ویروسی

مننژیت ویروسی در نوزادان ممکن است علائم زیر را به دنبال داشته باشد:

  • کاهش اشتها
  • تحریک پذیری
  • خواب آلودگی
  • بی حالی
  • تب

در بزرگسالان نیز مننژیت ویروسی ممکن است باعث علائم منحصر به خود را داشته باشد که شایع ترین آن ها به شرح زیر است:

  • سردرد
  • تب
  • گرفتگی گردن
  • تشنج
  • حساسیت به نور شدید
  • خواب آلودگی
  • بی حالی
  • حالت تهوع و استفراغ
  • کاهش اشتها

علائم مننژیت باکتریایی

علائم مننژیت باکتریایی به طور ناگهانی ایجاد می شود. که این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

  • تغییر وضعیت ذهنی
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • حساسیت شدید به نور
  • تحریک پذیری بالا
  • سردرد
  • تب
  • لرز
  • گرفتگی گردن
  • ایجاد نواحی بنفش رنگ روی پوست که شبیه کبودی است
  • مشکلات خواب، مانند خواب آلودگی و مشکل در بیدار شدن کامل از خواب
  • بی حالی

همانطور که گفتیم، نشانه های مننژیت باکتریایی به طور ناگهانی ایجاد می شود، از این رو در صورت مشاهده این علائم فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.. مننژیت باکتریایی و ویروسی می تواند کشنده باشد. هیچ راهی برای تشخیص زود هنگام مننژیت باکتریایی یا ویروسی وجود ندارد. از این رو با مراجعه به پزشک و تنها با قضاوت در مورد علائم و نشانه های شما و انجام آزمایش های لازم، مشخص کند به کدام نوع مننژیت مبتلا هستید.

علائم مننژیت قارچی

علائم مننژیت قارچی شبیه انواع دیگر این بیماری عفونتی است.  شایع ترین علائم مننژیت قارچی می تواند به شرح زیر باشد:

  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • حساسیت به نور
  • تب
  • سردرد
  • سردرگمی و سرگردانی
علائم مننژیت

شایع ترین علت های مننژیت

علت های  متعددی وجود دارد که مننژها یا غشاهای محافظ اطراف مغز و نخاع دچار التهاب شوند و در آخر به بیماری مننژیت تبدیل شوند.

از این رو عفونت های ویروسی، به ویژه انتروویروس ها ، شایع ترین علت مننژیت به حساب می روند.

اما انواع دیگر عفونت ها، از جمله عفونت های ناشی از طیف گسترده ای از باکتری ها، قارچ ها و انگل ها نیز می توانند باعث این بیماری شوند.  

همچنین بسیاری از علل غیر عفونی مننژیت ، از جمله آسیب به سر، جراحی مغز، و برخی سرطان ها نیز وجود دارند که می تواند باعث بیماری مننژیت شود.

با وجود طیف وسیعی از علل مختلف مبتلا به مننژیت، نشانه های مننژیت به طور کلی  در برخی شرایط می تواند یکسان باشد، خواه ویروسی، باکتریایی یا قارچی باشد. .

  • عفونت های باکتریایی
  • عفونت های ویروسی
  • سرطان
  • تحریک شیمیایی
  • قارچ
  • آلرژی دارویی

از طرف دیگر، برخی از مننژیت های ویروسی و باکتریایی مسری هستند. آنها می توانند از طریق سرفه ، عطسه یا تماس نزدیک به فرد سالم منتقل شوند.

dystonia-causes-06

آیا مننژیت مسری است؟

با توجه به توضیحاتی که درباره علت های مننژیت گفتیم، برخی از این مننژیت ها مسری و برخی دیگر مسری نیستند. با توجه به این می توان گفت، مننژیت قارچی، انگلی و غیر عفونی مسری نیستند.

مننژیت ویروسی مسری است. از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا از جمله مخاط، مدفوع و بزاق پخش می شود. قطرات مایع آلوده را می توان با عطسه و سرفه پخش کرد و به اشتراک گذاشت. برای تشخیص این عفونت نیازی به تماس مستقیم با فرد آلوده نیست.

مننژیت باکتریایی که از جدی ترین شکل مننژیت است، نیز می تواند مسری باشد، به خصوص اگر مننژیت مننگوکوکی باشد. از طریق تماس طولانی با یک فرد آلوده منتقل می شود. مدارس، مهدکودک‌ها، پادگان‌های نظامی، بیمارستان‌ها و خوابگاه‌های دانشگاه مکان‌های اصلی برای اشتراک‌گذاری این عفونت هستند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس فرد به فرد منتقل می شوند اما نه همه آنها. 

مننژیت چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص بیماری مننژیت با بررسی تاریخچه سلامت و معاینه فیزیکی افراد شروع می شود. سن، محل اقامت در خوابگاه و حضور در مرکز مراقبت روزانه می تواند سرنخ های بسیار مهمی باشد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک موارد زیر را بررسی می کند:

  • تب
  • تعداد  ضربان قلب
  • سفتی گردن
  • کاهش هوشیاری

علاوه بر این ها پزشک ایجاد یک سوراخ کمری را تجویز می کند . به این آزمایش ضربه ستون فقرات نیز می گویند. این به پزشک اجازه می دهد تا به دنبال افزایش فشار در سیستم عصبی مرکزی باشد. همچنین می تواند التهاب یا باکتری را در مایع نخاعی پیدا کند. این آزمایش همچنین می تواند بهترین نوع آنتی بیوتیک را برای درمان مشخص کند.

آزمایشات دیگری نیز ممکن است برای تشخیص مننژیت تجویز شود. آزمایشات رایج شامل موارد زیر است:

گرفتن آزمایش خون برای بررسی تعداد گلبول های قرمز و سفید خون. گلبول های سفید با عفونت مبارزه می کنند. از این رو تعداد گلبول های سفید معمولاً در بیماری مننژیت افزایش می یابد.

اشعه ایکس قفسه سینه می تواند وجود ذات الریه ، سل یا عفونت های قارچی را نشان دهد. مننژیت ممکن است پس از ذات الریه رخ دهد.

سی تی اسکن از سر ممکن است مشکلات را مانند یک نشان آبسه مغز و یا سینوزیت . باکتری ها می توانند از سینوس ها به مننژها سرایت کنند.

چگونه از ابتلا به مننژیت جلوگیری کنیم؟

حفظ یک سبک زندگی سالم، به خصوص اگر در معرض خطر ابتلا به مننژیت قرار دارید، مهم است موارد زیر را رعایت کنید. این موارد شامل:

  • استراحت به مقدار کافی
  • ترک سیگار
  • اجتناب از تماس با افراد بیمار

اگر با یک یا چند نفر مبتلا به عفونت باکتریایی مننگوکوک ( مننژیت) در تماس نزدیک بوده اید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند آنتی بیوتیک های پیشگیرانه برای شما تجویز کند. این امر احتمال ابتلا به این بیماری را به طور چشمگیری  کاهش می دهد.

آشنایی با بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب

هر آنچه که باید راجب مننژیت بدانید

مننژیت چیست؟

بیماری مننژیت زمانی اتفاق می افتد که غشاهای اطراف مغز و نخاع (مننژها) عفونت می کنند. که این عفونت ایجاد شده می تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده باشد.

مننژها یک پوشش محافظ در اطراف مغز و نخاع شما هستند. سه نوع اصلی مننژیت وجود دارد. همه انواع این بیماری می توانند باعث تب، سردرد و سفت شدن گردن شوند.

بیماری مننژیت از جمله بیماری های بسیار جدی است و در موارد شدیدتر می تواند باعث مرگ شود. از این رو با توجه به اطلاعاتی که در ادامه به شما می دهیم، اگر علائم مننژیت را دارید، فوراً تحت به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.

با توجه گفته دکتر جباری، ایمن سازی می تواند در برابر برخی از اشکال مننژیت محافظت کند.

انواع مختلف مننژیت چیست؟

  • مننژیت باکتریایی، ناشی از باکتری.
  • مننژیت قارچی، ناشی از قارچ.
  • مننژیت ویروسی (یا آسپتیک)، ناشی از یک ویروس.
  • مننژیت انگلی، ناشی از یک انگل (ارگانیسمی که به شما می چسبد و باعث آسیب می شود).
  • مننژیت آمیبی، یک عفونت مغزی نادر اما شدید است که توسط ارگانیسم کوچکی به نام آمیبا ایجاد می شود.
  • مننژیت غیر عفونی که می تواند ناشی از سرطان، لوپوس، برخی داروها، جراحی مغز یا آسیب سر باشد.

همچنین مننژیت را بر اساس سرعت بروز علائم به دو دسته تقسیم بندی می کنند:

  • مننژیت حاد: علائم به سرعت ایجاد می شود.
  • مننژیت مزمن: علائم در طی چند هفته یا چند ماه ظاهر می شود.

مننژیت مزمن چیست؟

مننژیت مزمن طی هفته ها یا ماه ها ایجاد می شود. مننژیت مزمن به طور معمول بر افرادی با سیستم ایمنی ضعیف تاثیر می گذارد،  از این رو افرادی که دارای برخی بیماری هایی هستند که سیستم ایمنی آن ها را تحلیل کرده، بیشتر می توانند در معرض مبتلا به بیماری مننژیت قرار بگیرند.

از جمله بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را تحلیل می کند:

  • ایدز 
  • سرطان 
  • استفاده طولانی مدت از پردنیزولون (یک استروئید).
مننژیت چیست؟

علل مننژیت چیست؟

علل مختلفی برای مننژیت وجود دارد. میکروب های مختلف مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها در صورت حمله به بدن می توانند باعث مننژیت شوند.

  • علل باکتریایی معمولاً جدی تر از سایر اشکال هستند.
  • مننژیت ویروسی تقریبا هرگز تهدید کننده زندگی نیست و ویروس ها به ندرت باعث مننژیت می شوند.
  • مننژیت قارچی  بسیار نادر است اما جدی است. معمولاً فقط افرادی را تحت تأثیر قرار می دهد که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

علائم مننژیت حاد چیست؟

علائم مننژیت معمولاً به صورت ترکیبی رخ می‌دهد و از جمله علائم شایع مننژیت می توان به سفت شدن گردن اشاره کرد. سفتی گردن بیانگر التهاب مننژها و نخاع هستند و به عنوان مننژیسم شناخته می شود. 

از جمله علائم مننژیت حاد در بزرگسالان به شکل موارد زیر ظاهر می شود:

  • سردردی که به درد بسیار شدید می رسد،
  • تب (افزایش دما)
  • سفتی گردن
  • حالت تهوع
  • استفراغ

همچنین اختلال در هوشیاری یا از دست دادن هوشیاری (گاهی در عرض چند ساعت).

علائم مننژیت مزمن چیست؟

علائم مننژیت مزمن مشابه علائم مننژیت باکتریایی است. تفاوت این است که علائم به تدریج، طی هفته ها یا ماه ها ایجاد می شوند و شدت کمتری دارند. از جمله این علائم عبارتند از:

  • تب
  • سردرد
  • گیجی
  • بی حسی صورت
  • مقداری فلج
  • سفتی گردن و درد مفاصل
  • خواب آلودگی و گیجی
  • بثورات پوستی بنفش قرمز یا کبودی
  • ناراحتی در نگاه کردن به نورهای روشن (فوتوفوبیا).

چگونه از از بیماری مننژیت جلوگیری کنیم؟

این بیماری اغلب توسط باکتری یا ویروس ایجاد می‌شود و شکل ویروسی بیماری معمولاً از مننژیت باکتریایی جدی‌تر است . مننژیت باکتریایی می‌تواند باعث کاهش شنوایی، آسیب مغزی، سایر ناتوانی‌ها و حتی مرگ شود را به دنبال داشته باشد از طرف دیگر مننژیت باکتریایی مسری است و ممکن است از طریق نزدیکی با فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل شود.

برخی از مهم ترین اقداماتایی که می توانید برای جلوگیری از مننژیت انجام دهید به شرح زیر است:

  • واکسن بزنید
  • وسایل شخصی را به اشتراک نگذارید
  • فاصله خود را از افراد آلوده حفظ کنید
  • دست های خود را به شدت بشویید
  • سیستم ایمنی خود را تقویت کنید
چگونه از از بیماری مننژیت جلوگیری کنیم؟

چه آزمایشاتی برای تشخیص مننژیت انجام می شود؟

هنگامی که شما به یک پزشک مراجعه می کنید، برای تشخیص نوع مننژیت و یا اینکه آیا علت مننژیت باکتریایی، ویروسی یا قارچی است. آزمایشات مختلفی انجام میگیرد.

بنابراین باید با پزشک خود همراهی های لازم را انجام دهید و او را نسبت به وضعیت جسمانی خود، علائم آشنا کنید.

علاوه بر معاینه فیزیکی، یک سوراخ کمری به عنوان بخشی از فرایند های تشخیص انجام می گیرد که در آن مایع مغزی نخاعی از کانال نخاعی خارج می کنند. 

از طرف دیگر درمان مناسب و کارآمد بیماری مننژیت به نوع مننژیت بستگی دارد. از این رو بسیار مهم است که پزشک شما توانایی بالایی در تشخیص مننژیت داشته باشد. دکتر جباری از بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران هستند که می تواند کمک بسیاری به شما کند.

از جمله آزمایشات تشخیص بیماری مننژیت به شرح زیر است:

آزمایش خون

آزمایش ادرار 

معاینه مخاط بینی و گلو.

اسکن ام آر آی.

سی تی اسکن.

درمان بیماری مننژیت چگونه انجام می شود؟

برای درمان مننژیت، درمان های دارویی وجود دارد . از جمله داروهایی که ممکن است برای درمان مننژیت صورت بگیرد، آنتی بیوتیک ها هستند.

مهم ترین چیزی که در بیماری مننژیت باید در نظر داشته باشید،  شروع سریع درمان است. مننژیت حاد باکتریایی می تواند در عرض چند ساعت منجر به یک وضعیت تهدید کننده زندگی شود. اگر باکتری از طریق خون پخش شود، خطر مسمومیت خونی ایجاد می شود،از این رو  درمان سریع پزشکی در شرایط تهدید کننده حیات بسیار ضروری است.

از آنجایی که مننژیت باکتریایی بسیار مسری است، بیماران مبتلا به این نوع مننژیت باید به طور موقت ایزوله شوند. 

اگر علت مننژیت مشخص نباشد، پزشک شروع به تجویز آنتی بیوتیک و درمان ضد ویروسی می کند تا زمانی که علت دقیق مننژیت و نحوه درمان مننژیت بیمار مشخص شود.

برخی از فعالیت های که برای درمان مننژیت از آنها استفاده می کنند، عبارتند از:

  • تجویز آنتی بیوتیک ها (اغلب به صورت داخل وریدی تجویز می شود)
  • انجام برخی از مراقبت های بیمارستانی
  • تجویز داروهای ضد تشنج، کورتیزون و آرام بخش که ممکن است برای درمان عوارض استفاده شود.

علائم مننژیت – نوزادان و کودکان خردسال

علائم و نشانه های مننژیت در نوزادان و کودکان خردسال عبارتند از:

  • تب
  • امتناع از خوردن 
  • ناراحتی
  • سخت بیدار شدن
  • بثورات پوستی بنفش قرمز یا کبودی
  • گریه ناله بلند  زیاد
  • پوست رنگ پریده یا لکه دار

خلاصه

  • بیماری مننژیت، عفونت غشاهایی است که مغز و نخاع را احاطه کرده اند.
  • این بیماری می تواند توسط باکتری یا ویروس ایجاد شود.
  • مننژیت بسیار جدی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
  • واکسیناسیون می تواند در برابر برخی از اشکال مننژیت محافظت کند.
  • تشخیص ممکن است شامل ( گرفتن تاریخچه دقیق علائم و نشانه ها، معاینه بالینی ، آزمایش خون، ایجاد یک سوراخ کمری و برداشتن مایع نخاعی) باشد.