سندرم فاست یک بیماری شبیه به آرتریت ستون فقرات است که می‌تواند منبع مهمی برای درد کمر و گردن باشد. دلیل سندروم فاست تغییرات دژنراتیو در مفاصل بین استخوان‌های ستون فقرات است. غضروف داخل مفصل فاست می‌تواند تجزیه و ملتهب شود و سیگنال‌های درد را در انتهای عصب مجاور ایجاد کند. در ادامه این مقاله از وب‌سایت دکتر رضا جباری، متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، به بررسی علت سندروم فاست، درمان و روشهای تشخیص این عارضه خواهیم پرداخت. همچنین شما می توانید در سایت دکتر رضا جباری درباره جراحی فیوژن ستون فقرات بدانید!
سندروم فاست کجاست؟
ستون فقرات از ستونی از استخوان‌های متحرک به نام مهره تشکیل شده است که به یکدیگر متصل می‌شوند. هر مهره به عنوان یک مجموعه سه مفصلی با یک دیسک بزرگ در جلو و دو مفصل در پشت عمل می‌کند. این طراحی استخوان‌ها را به هم متصل نگه میدارد و در عین حال به ستون فقرات ما اجازه می‌دهد تا خم شود و بپیچد. فاست‌ها مفاصل سینوویال هستند که با غضروف پوشانده شده‌اند، در مایع سینوویال روان شده و توسط یک کپسول مفصلی پوشانده شده‌اند. مفاصل فاست سالم هنگام حرکت پشت سر می‌لغزند، اما از پیچش بیش از حد جلوگیری می‌کنند.
دردی که از یک یا چند مفصل فاست ایجاد می‌شود، سندرم فاست یا آرتروپاتی فاست نامیده می‌شود. تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات ممکن است باعث شود وزن بدن به طور ناهموار به مفاصل فاست منتقل شود. این بار اضافی باعث ساییدگی و پارگی مفصل می‌شود و به مرور زمان آن را تغییر می‌دهد: کپسول مفصل نازک می‌شود، غضروف صاف شکسته می‌شود و ممکن است خارهای استخوانی ایجاد شود. مشابه آرتریت مفصل زانو، این تغییرات باعث می‌شود مفصل حرکت سیال را دشوار کند و با ملتهب شدن و تحریک شدن واکنش نشان می‌دهد. مفصل تحریک‌شده سیگنال‌های درد را از طریق اعصاب کوچک در کپسول به نام اعصاب حسی شاخه داخلی به مغز می‌فرستد. به نوبه خود، ماهیچه‌های این ناحیه می‌توانند سفت و اسپاسم شوند. درواقع سندرم فاست درد بین مهره‌های ستون فقرات است.
علت سندروم فاست
سندرم فاست بیشتر در ناحیه گردن و کمر دیده می‌شود و دلیل سندروم فاست به دلیل ساییدگی و پارگی طبیعی مفاصل (فست‌ها) در طول زمان ایجاد می‌شود.
از آنجایی که قسمت‌های کمری در قسمت پایین کمر وزن قسمت بالایی کمر را تحمل می‌کنند و تحت فشار مداوم ناشی از پیچش و خم شدن قرار دارند، می‌توانند شروع به شکستن و شکننده شدن کنند. با انحطاط آن‌ها در طول زمان، در نهایت مفاصل فاست به کانون مقدار قابل توجهی از کمردرد تبدیل شوند.
عوامل دیگری که ممکن است دلیل سندروم فاست باشند عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاق بودن
- شکستگی ستون فقرات
- وضعیت بدنی ضعیف
- خم شدن یا چرخش مکرر
- شیوه زندگی کم تحرک
- کشش ناگهانی و شدید
- رباط‌های پاره شده
- تروما، مانند تصادف، سقوط یا آسیب ورزشی.
شماره تماس: ۰۲۱۸۸۳۰۱۱۴۷
درمان سندروم فاست
پزشک معمولا برای شروع درمان سندروم فاست، درمان‌های محافظه‌کارانه از جمله توصیه‌هایی در مورد مراقبت از خود، فیزیوتراپی و داروها را توصیه می‌کند. طیف کاملی از روشهای غیرجراحی برای درمان سندروم فاست در دسترس است و معمولا چندین درمان به‌طور همزمان انجام می‌شود.
اگر درمان‌های محافظه‌کارانه در مدیریت و کنترل درد فاست به فرد کمک نکنند، پزشک ممکن است تزریق، ابلیشن یا جراحی را توصیه کند.
اولین راه درمان سندرم فاست | درمان‌های غیرجراحی برای درد مفاصل فاست کمری
- گرما درمانی؛
- درگیر شدن در تمریناتی که فشار زیادی به ستون فقرات وارد نمی‌آورند؛
- ورزش کردن و فعالیت متناسب با وضعیت فرد؛
- حمایت از منحنی کمر توسط بریس یا کمربند؛
- استفاده از سرما درمانی؛
درمان سندروم فاست شامل روشهای دیگری نیز می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
دومین راه درمان سندرم فاست | خودمراقبتی
حفظ وضعیت صحیح بدن و اطمینان از اینکه ستون فقرات در یک راستا قرار دارد، کارهای مهمی است که می‌توانید انجام دهید که تا حد امکان از درد جلوگیری کنید. همچنین این خودمراقبتی‌ها شما را ملزم به تنظیم عادات روزانه ایستادن، نشستن و خوابیدن درست می‌کنند. یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش استرس روی مفاصل فاست و در نتیجه کاهش درد، کاهش وزن است.
سومین راه درمان سندرم فاست | فیزیوتراپی
اگرچه ممکن است غیرقابل تصور به نظر برسد، اما ورزش در درمان سندرم مفصل فاست بسیار موثر است و می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند روشهای درستی برای بلند کردن اجسام و اطلاعاتی راجع به تکنیک‌های صحیح راه رفتن به شما آموزش دهند. همچنین آن‌ها برای تقویت و کشش عضلات کمر، ساق پا و شکم با شما کار خواهند کرد. مانند هر درمان پیشنهادی دیگری، نتایجی که می‌توانید از تمرین‌های تقویتی و کششی انتظار داشته باشید مستقیما به توانایی شما برای دنبال کردن مداوم آن‌ها وابسته است.
چهارمین راه درمان سندرم فاست | داروها
پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب خوراکی یا چسب‌های موضعی و کرم‌ها را توصیه کند. اگر اسپاسم عضلانی مشکل‌ساز شود، پزشک ممکن است شل‌کننده‌های عضلانی را نیز برای جلوگیری از بروز آن‌ها تجویز کند.
پنجمین راه درمان سندرم فاست | تزریق استروئید به مفصل
استروئیدها می‌توانند به کاهش تورم و التهاب اعصاب در مفصل فاست کمک کنند. در طی این روش کم تهاجمی، کورتیکواستروئید و یک عامل بی‌حس‌کننده ضد درد به مفصل دردناک تزریق می‌شود. این کار می‌تواند باعث تسکین درد شود که ماندگاری آن بین چند روز تا چند سال ادامه می‌یابد. هنگامی که این روش همزمان با فیزیوتراپی جهت درمان سندروم فاست انجام شود، می‌تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند. در صورت نیاز، تزریق استروئید می‌تواند تکرار شود.
ششمین راه درمان سندرم فاست | ابلیشن رادیوفرکوئنسی عصبی
یکی از روشهای درمان سندرون فاست، روش موثر ابلیشن رادیوفرکوئنسی عصبی است. این روش، که با تست تشخیصی بلوک عصبی برای تعیین اینکه کدام اعصاب نیاز به درمان دارند، آغاز می‌شود، ممکن است در صورتی ضروری باشد که تزریق مفصل استروئیدی باعث تسکین طولانی مدت درد نشود. پس از اتمام تست بلوک عصبی، مرحله بعدی تزریق داروی بی‌حسی در طول عصب برای مسدود کردن درد است. اگر آن بخش از روش موثر باشد، پزشک شما با ابلیشن رادیوفرکوئنسی به منظور دستیابی به تسکین درد طولانی‌تر اقدام می‌کند. روش ابلیشن عصب بسیار شبیه بلوک عصبی عمل می‌کند. هنگامی که سوزن در موقعیتی قرار می‌گیرد که الکترود را در ستون فقرات قرار دهد، جریان فرکانس رادیویی برای از بین بردن برخی از رشته‌های عصبی شاخه داخلی که سیگنال‌های درد را در مفصل حمل می‌کنند، استفاده می‌شود. این روش معمولا به مدت ۹ ماه تا بیش از ۲ سال باعث تسکین درد می‌شود. مهم است که به یاد داشته باشید همیشه این احتمال وجود دارد که عصب در نهایت از طریق ضایعه سوخته ایجاد شده دوباره رشد کند.
هفتمین راه درماتن سندرم فاست | عمل جراحی سندرم فاست
اگر درد شما از طریق گزینه‌های ذکرشده به درمان پاسخ نمی‌دهد، یا اگر ضربه شدیدتری مانند شکستگی‌های پیچیده، دررفتگی قابل توجه یا درگیری نخاع را تجربه کرده‌اید، ممکن است مداخله جراحی توصیه شود. یکی از این گزینه‌ها جراحی فیوژن ستون فقرات است، روشی که معمولا زمانی توصیه می‌شود که آسیب اضافی ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک یا ضعف در ستون فقرات وجود داشته باشد.
چگونه سندرم فاست تشخیص داده می‌شود؟
مراجعه به پزشک متخصص در زمینه اختلالات ستون فقرات، مانند جراح ارتوپد، جراح مغز و ستون فقرات یا متخصص درد به شما کمک می‌کند تا به تشخیص دقیق برسید. پزشک در ابتدا سابقه پزشکی فرد را بررسی می‌کند و یک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می‌دهد. یک معاینه فیزیکی شامل آزمایش‌ها یا مانورهای فیزیکی خاصی است که برای بازسازی درد انجام می‌شود. این معاینات معمولا شامل خم شدن، پیچ خوردن یا راه رفتن است. همچنین روش بلوک تشخیصی یا تزریق برای تأیید سندرم فاست ضروری است. انواع مختلفی از تزریق‌های تشخیصی وجود دارد، از جمله بلوک‌های شاخه داخلی با هدایت تصویر و تزریق داخل مفصلی بی‌حس‌کننده موضعی.
تزریقات تشخیصی با ارسال داروهای بی‌حس‌کننده موضعی یا ضد التهابی به محل مشکوک به درد مفاصل انجام می‌شود. اگر درد کاهش یابد و تحرک بلافاصله یا مدت کوتاهی پس از تزریق بازیابی شود، نشانه قوی است که پزشک منبع درد فرد را پیدا کرده است و می‌تواند با یک برنامه درمانی هدفمند برای رفع آن اقدام کند.
شماره تماس: ۰۲۱۸۸۳۰۱۱۴۷
سخن پایانی
مهم است که به خاطر داشته باشید که تزریقات و ابلیشن عصبی ممکن است به علائم کمک کند، اما انحطاط زمینه‌ای ستون فقرات را تغییر نمی‌دهد. تمرینات کششی، تقویتی و قلبی عروقی منظم ممکن است روند انحطاط را کاهش دهد و با بهبود قدرت و وضعیت کلی کمر و کاهش التهاب در بدن، استرس مفاصل فاست را کاهش دهد. سندرم فاست می‌تواند هم مردان و هم زنان را مبتلا کند و بیشتر در افراد بین ۴۰ تا ۷۰ سال دیده می‌شود. علاوه بر این که در افراد مستعد به آرتریت رخ می‌دهد، ممکن است در افرادی که آسیب یا ضربه به ستون فقرات داشته‌اند نیز ایجاد شود.
دکتر رضا جباری
