جراحی فیوژن ستون فقرات به منظور اتصال دائمی دو یا چند استخوان از ستون فقرات انجام میشود. این اتصال توسط صفحات فلزی، پیچها و مهرهها انجام میشود. مهرههای ستون فقرات استخوانهای کوچکی هستند که ساختار این ناحیه را تشکیل میدهند. این مهرهها روی هم قرار میگیرند و توسط دیسکهای بین مهرهای از هم جدا میشوند. این استخوانها از نخاع که بسیار ظریف است محافظت میکنند. نخاع مسئول انتقال پیامهای عصبی از مغز به بدن و دریافت سیگنالها از اعضای بدن و رساندن آن به مغز است. در جراحی فیوژن ستون فقرات که یک روش با حداقل تهاجم است، برش کوچکی روی ستون فقرات انجام میشود و جراح به این ناحیه دسترسی پیدا میکند.
در این مقاله از وبسایت دکتر رضا جباری، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات، به بررسی عوارض فیوژن ستون فقرات، هزینه عمل و مراقبتهای بعد از عمل فیوژن ستون فقرات میپردازیم.
عوارض فیوژن ستون فقرات
هر جراحی با نوعی خطر همراه است. در ادامه به عوارض فیوژن ستون فقرات اشاره خواهیم کرد.
- خونریزی
- لخته شدن خون
- عفونت
- درد
- خطرات ناشی از مواد بیهوشی
سایر مشکلات احتمالی عمل فیوژن ستون فقرات عبارتند از:
آسیب عصبی
بیحسی و گزگز در پا از آسیب عصبی ناشی از جراحی فیوژن ستون فقرات است. ممکن است دامنه حرکتی بیمار محدود شود یا قدرت حرکت پاهای خود را از دست بدهد. اما این اتفاق نادر است.
آرتروز کاذب
گاهی اوقات جراحی فیوژن ستون فقرات پاسخگو نیست. پس از چند ماه، بیمار شاهد کمر درد و عود آن میشود.
عوارض پیوند استخوان اهدایی مانند عفونت یا رد بافت.
این خطر وجود دارد که جراحی فیوژن ستون فقرات به طور موثری بیمار را از درد خلاص نکند، یا اینکه جراحی ممکن است باعث ایجاد نوع دیگری از درد مداوم در محل پیوند شود.
یکی از عوارض جانبی همه عمل های فیوژن ستون فقرات کاهش انعطافپذیری ستون فقرات است. معمولا این عارضه فقط مقدار کمی از دامنه حرکتی فرد را محدود میکند و مشکل بزرگی ایجاد نمیکند.
خطر عوارض پزش از عمل فیوژن ستون فقرات ممکن است بسته به سن، رویکرد جراحی، آناتومی مشکل کمر و سایر شرایط پزشکی متفاوت باشد.
کاندید جراحی فیوژن ستون فقرات
اگر داروها، فیزیوتراپی و سایر درمانها (مانند تزریق استروئید) به بهبود کمردرد شما کمک نکردهاند، این جراحی ممکن است یک گزینه درمانی باشد که توسط پزشک یا جراح توصیه شود. پزشکان معمولا تنها زمانی عمل فیوژن ستون فقرات را توصیه میکنند که دقیقا بدانند چه چیزی باعث این مشکل شده است.
اگر کمردرد ناشی از موارد زیر باشد، جراحی فیوژن ستون فقرات ممکن است به شما کمک کند درد کمتری داشته و سلامتی خود را تا حد زیادی به دست آورید.
- بیماری دژنراتیو دیسک (فضای بین دیسکها باریک میشود، گاهی اوقات به قدری این فضا کم میشود که استخوانها روی یکدیگر میسایند)؛
- شکستگی (شکستگی استخوان ستون فقرات)؛
- اسکولیوز – در این حالت ستون فقرات شما به طور غیر طبیعی به یک طرف خم میشود؛
- تنگی کانال نخاعی (تنگی کانال نخاعی)؛
- اسپوندیلولیستزیس (جابهجایی دیسک ستون فقرات به جلو)؛
- تومور یا عفونت ستون فقرات
هر کدام از شرایط فوق منجر به کمردرد شدید و قابل توجه در بدن فرد میشود. در ابتدا ممکن است پزشک درمانهای غیر جراحی مانند تزریق استروئید و فیزیوتراپی را تجویز کند.
مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات
پس از عمل فیوژن، پیروی از دستورالعملهای پزشک و تبعیت از یک رژیم غذایی سالم که سرشار از کالریهای سالم و پروتئین باشد ضروری است. در این حالت بدن به سرعت سلامت خود را بازیابی میکند و بهبود مییابد. در ادامه به مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات اشاره خواهیم کرد.
پاکیزه نگه داشتن محل بخیه
پزشک برای دسترسی به ستون فقرات بیمار، پوست کمر را شکافته و سپس بعد از عمل فیوژن ستون فقرات این ناحیه را بخیه میزند. برای جلوگیری از عوارضی همچون عفونت محل بخیه باید به خوبی از آن مراقبت کنید. بدین منظور بهتر است زخم حداقل یکبار در هفته با آب و صابون شسته شده و به آرامی خشک شود. استفاده از پماد و روغن در این ناحیه به منظور بهبود سریعتر زخم توصیه نمیشود؛ اما اگر پزشکتان کرم یا پماد خاصی تجویز کرده بهتر است مطابق با دستورالعمل استفاده کنید.
عدم بلند کردن اشیا
یکی از مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات بلند نکردن اشیا است. پس از جراحی فیوژن ستون فقرات، کمر و نیز استخوانها در حال بهبودی هستند. بنابراین نباید در دوره نقاهت اشیا را بلند کنید. همچنین از چرخیدن یا خم شدن جلوگیری کنید؛ زیرا همین حرکات به ستون فقرات فشار آورده و ممکن است شروعکننده درد باشند.
استفاده از بریس
استفاده از بریس از مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات به حساب میآید. بریسهای کمر وضعیت آن را ثابت نگه میدارند تا هرگونه استرس روی این ناحیه کاهش یابد. استفاده از بریس حرکات کمر را محدود میکند. این محدودیت به استخوانهای کمر فرصت التیام و بهبود را بدون جدا شدن از مهرهها یا جابهجا شدن میدهد.
مصرف پروتئین
پروتئین ماده مغذی کلیدی مورد نیاز برای بهبودی پس از جراحی است. بنابراین بسیاری از کالری اضافی فرد باید از گوشت بدون چربی، ماهی و سایر غذاهای پروتئینی با کیفیت بالا تامین شود.
در چند روز اول پس از جراحی، ممکن است فرد احساس تهوع داشته باشد، که در مورد افرادی که بیهوشی عمومی دریافت کردهاند و شروع به مصرف داروهای مسکن میکنند، رایج است. فرد پس از عمل فیوژن ستون فقرات تمایل زیادی به غذا خوردن ندارد؛ زیرا دستگاه گوارش به زمان نیاز دارد تا پس از جراحی فیوژن ستون فقرات به مسیر طبیعی خود بازگردد. (اولین نشانه خوب مبنی بر اینکه سیستم گوارش به درستی شروع به کار میکند، زمانی است که فرد میتواند گاز بدن خود را دفع کند.)
مصرف کالری بیشتر
پس از جراحی فیوژن ستون فقرات، متابولیسم بدن بیمار به دلیل نیاز به بهبودی افزایش مییابد، بنابراین بدن برای بهبودی مناسب به کالری اضافی –تقریبا دو برابر معمول– نیاز دارد و مهم است که این کالری اضافی از غذاهای سالم مانند غلات، حبوبات، میوهها و سبزیجات تازه که ویتامین C اضافی و سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن را برای بهبود زخم فراهم میکنند، تامین شود.
رژیم غذایی با پروتئین بالا
پروتئین ماده مغذی کلیدی مورد نیاز برای بهبودی پس از جراحی است، بنابراین بسیاری از کالری اضافی شما باید از گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی، تخم مرغ و سایر غذاهای پروتئینی با کیفیت بالا تامین شود. محصولات لبنی کم چرب منبع خوبی از پروتئین هستند که کلسیم و ویتامین D مورد نیاز برای ترمیم استخوان را نیز تامین میکنند. غذاهای حاوی پروتئین بالا معمولا حاوی روی هستند که یک ماده موثر برای مبارزه با عفونت است.
مصرف وعدههای غذایی کم
بیمار باید به جای سه وعده غذایی بزرگ، چهار تا شش «وعده غذایی کوچک» متعادل و با فاصله در طول روز بخورد. هضم مواد غذایی در این حالت برای سیستم گوارش فرد آسانتر خواهد بود، به خصوص زمانی که در حال افزایش کالری دریافتی خود است.
سخن پایانی
عمل فیوژن ستون فقرات به منظور تحریک رشد مجدد استخوانهای کمر صورت میگیرد. پس از جراحی فیوژن ستون فقرات در صورتی که علائمی همچون تورم، قرمزی یا زهکشی زیاد توسط زخم را داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین علائم دیگری نظیر دمای بیش از ۳۷ درجه سانتیگراد، افزایش درد و لرزش دست و پا میتوانند علائم جدی باشند. به یاد داشته باشید که عمل فیوژن نمیتواند به همه نوع کمردرد کمک کند. روزها، هفتهها و ماههای پس از جراحی کمر نه تنها زمانی برای بهبودی ستون فقرات است، بلکه کل بدن نیز مراحل بهبودی را طی میکند. پیشرفت بهبودی در این زمان به طور کلی آهسته است، اما پس از اینکه فرد بتواند به طور معمول غذا بخورد، یک رژیم غذایی یا برنامه غذایی با کیفیت بالا میتواند به تضمین روند بهبودی روانتر و سریعتر کمک کند. همچنین استفاده از بریس و در نظر گرفتن مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات و شرکت در جلسات فیزیوتراپی، مدت زمان بهبودی را کاهش خواهند داد.