لوردوز چیست؟
ستون فقرات همه افراد در گردن، بالای کمر و پایین کمر انحنا دارد. به این انحناها که به ستون فقرات شکل میدهند، لوردوتیک (گردن و پایین کمر) و کیفوتیک (بالای کمر) اطلاق میشود. آن‌ها به بدن کمک می‌کنند تا:
- ضربه را جذب کند.
- وزن سر را تحمل کند.
- سر و لگن را هم تراز کند.
- ساختار ستون فقرات را حفظ و تثبیت کند.
- حرکت و خم شدن.
لوردوز در حقیقت همان منحنی طبیعی لوردوتیک است. اما اگر این منحنی بیش از حد به سمت داخل قوس داشته باشد، به آن لوردوز یا کاوپشتی گفته میشود. لوردوز میتواند بر پشت و گردن تاثیر گذاشته و با ایجاد فشار بیش از حد بر روی ستون فقرات باعث درد و ناراحتی شود. در صورتی که لوردوز درمان نشده و تشدید شود، بر حرکت افراد تاثیرات منفی می گذارد.
نحوه درمان لوردوز بستگی به شدت انحنا و چگونگی ابتلا به آن دارد. اگر هنگام خم شدن به سمت جلو، منحنی پایین کمر خودش را معکوس کند، بیماری شما جدی نبوده و معمولا به کمک فیزیوتراپی و تمرین‌های ورزشی روزانه قابل درمان است.
اما اگر هنگام خم شدن به سمت جلو، منحنی همچنان ثابت باقی بماند، باید به پزشک مراجعه کرد.
در ادامه، به بررسی بیشتر لوردوز و نحوه تشخیص آن توسط پزشک خواهیم پرداخت.
علل رایج لوردوز:
لوردوز میتواند در هر سنی، بر افراد تاثیر بگذارد. برخی شرایط و عوامل، میتوانند خطر ابتلا به لوردوز را افزایش دهند. این عوامل، شامل این موارد میشوند:
- اسپوندیلولیستزی: اسپوندیلولیستزی یک بیماری نخاعی است که در آن یکی از مهره‌های پایینی به سمت استخوان زیرین خود، حرکت میکند. این بیماری معمولا به کمک تراپیست یا جراحی درمان میشود.
- آکندروپلازی: آکندروپلازی، یکی از رایج‌ترین انواع کوتاه قدی است.
پوکی استخوان: پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که با از بین بردن تراکم استخوان، خطر شکستگی آن را افزایش میدهد.
- استئوسارکوما: استئوسارکوما یک سرطان استخوان است که به طور معمول در استخوان شین واقع در نزدیکی زانو، استخوان ران نزدیک زانو و یا استخوان بازوی بالایی در نزدیکی شانه، ایجاد میشود.
- چاقی: امروزه چاقی در ایران به یک اپیدمی تبدیل شده و وضعیت مردم را در معرض خطر قرار داده است. چاقی خطر ابتلا به بیماری‌های جدی مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و سرطان را افزایش میدهد.
انواع لوردوز
لوردوز در قسمت پایینی کمر
لوردوز در پایین کمر، شایع‌ترین نوع آن است. راحت‌ترین راه تشخیص این نوع از لوردوز، این است که بر روی پشت خود بر یک سطح صاف دراز بکشید. در حالت عادی شما باید در این حالت، باید فضای خالی کوچکی در زیر قسمت پایینی کمر خود داشته باشید تا بتوانید دست خود را در آن قرار دهید.
اما در فرد مبتلا به لوردوز، دست فضای بیشتری برای قرار گرفتن در پشت خودخواهد داشت. اگر انحنای پشت آن ها شدید باشد، هنگام ایستادن، یک قوس C شکل مشاهده میشود.همچنین اگر از کنار، به افراد نگاه کنیم، به نظر میرسد که شکم و باسن آن‌ها نسبت به سایر اعضای بدنشان، بیرون زده اند.
لوردوز گردن
در ستون فقرات یک فرد سالم، گردن باید مانند C پهن به نظر برسد و منحنی آن به پشت گردن اشاره میکند. لوردوز گردن زمانی رخ میدهد که ستون فقرات در ناحیه گردن به طور طبیعی، خم نشود.
این امر میتواند به معنی عوامل زیر باشد:
- انحنای گردن، بیش از حد طبیعی آن است.
- انحنا در جهت اشتباه حرکت میکند که به آن لوردوز معکوس گردن نیز گفته میشود.
- انحنا به سمت راست حرکت کرده است.
- انحنا به سمت چپ حرکت کرده است.
علائم لوردوز چه هستند؟
رایج‌ترین نشانه لوردوز، درد عضلانی است. وقتی که ستون فقرات به طور غیرطبیعی خم میشود، ماهیچه‌ها در جهات مختلف کشیده و در نتیجه سفت و منقبض میشوند. در افراد مبتلا به لوردوز گردن، این درد میتواند تا گردن، شانه‌ها و پشت نیز گسترش یابد. یکی دیگر از نشانه های لوردوز گردن، محدود شدن حرکت گردن و یا پایین کمر است.
برای تشخیص لوردوز، میتوانید با دراز کشیدن بر روی یک سطح صاف و چک کردن فضای بین انحنای گردن یا کمر با سطح زمین، با سنجیدن میزان انحنا، ابتلا به لوردوز را بررسی کنید. اگر بتوانید به راحتی دست خود را در فضای بین کمر یا گردن با زمین حرکت دهید، ممکن است لوردوز داشته باشید.
اگر در خود علائم دیگری از قبیل موارد زیر نیز مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید:
- بی حسی.
- سوزش.
- شوک الکتریکی.
- کنترل مثانه ضعیف.
- ضعف.
- مشکل در حفظ کنترل عضلانی.
عوامل بالا، میتوانند نشان دهنده مشکلات وخیم تری مانند یک عصب نیشگون گرفته شده باشند.
لوردوز در کودکان
در اغلب کودکان، دلیل مشخصی برای توجیه لوردوز وجود ندارد. به این حالت از لوردوز، لوردوز خوش‌خیم نوجوانان، اطلاق میشود. این اتفاق زمانی می‌افتد، که ماهیچه‌های دور باسن کودک ضعیف یا سفت باشند. لوردوز کودکان، معمولا با رشد کودک، خود به خود از بین می رود.
لوردوز، به خصوص اگر کودک با ماشین تصادف کرده و یا جایی افتاده باشد، میتواند نشانه دررفتگی مفصل ران نیز باشد.
شرایط پزشکی دیگری که میتوانند منجر به بروز لوردوز در کودکان شوند، معمولا با سیستم عصبی و مشکلات عضلانی مانند موارد زیر، مرتبطند.
- فلج مغزی.
- میلومننگوسل که یک بیماری ارثی است که در آن نخاع از یک شکاف واقع در استخوان‌های پشت عبور میکند.
- دیستروفی عضلانی، که گروهی از اختلالات ارثی است که باعث ضعف عضلانی میشود.
- آتروفی عضلانی – نخاعی، یک بیماری ارثی است که باعث حرکات غیر ارادی میشود.
- آرتروگریپزیس، مشکلی است که در بدو تولد رخ میدهد و و در آن مفاصل نمی‌توانند به اندازه طبیعی حرکت کنند.
لوردوز در زنان باردار
بسیاری از زنان باردار، در دوران باردای با کمردرد و علائم لوردوز یعنی شکم و باسن برآمده مواجه میشوند. اما تحقیقات نشان میدهد، که لوردوز دوران بارداری، به دلیل تنظیم شدن ستون فقرات با مرکز ثقل جدید بدن رخ میدهد.
درد کمر نیز معمولا ناشی از تغییر جریان خون بوده و بعد از تولد نوزاد، از بین خواهد رفت.
لوردوز چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگام معاینه، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام میدهد و در مورد علائم شما سوال میکند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک از شما می‌خواهد که به سمت جلو و کنار خم شوید. هدف آن ها از اینکار، بررسی موارد زیر است:
- ثابت یا انعطاف‌پذیر بودن انحنا.
- طول حرکت.
- هم تراز بودن ستون فقرات.
- شرایط غیر معمول دیگر.
ممکن است سوالاتی مانند موارد زیر نیز از شما پرسیده شوند:
- چه زمانی متوجه انحنای شدید خود شدید؟
- آیا با گذر زمان، انحنا بیشتر شده است؟
- آیا شکل انحنا تغییر کرده است؟
- احساس درد از کجا شروع میشود؟
پس از کاهش علل احتمالی ابتلا، پزشک دستور انجام آزمایش هایی نظیر عکسبرداری اشعه ایکس را صادر میکند، تا زاویه منحنی لوردوتیک شما را بررسی کند. سپس با بررسی این زاویه همراه با فاکتورهای دیگری مانند قد، سن و وزن بدن، تشخیص نهایی خود را به شما اطلاع میدهد.
درمان لوردوز
اغلب افراد مبتلا به لوردوز، به جز در موارد حاد، نیازی به درمان ندارند. نحوه درمان لوردوز به میزان شدید بودن انحنا و علائم دیگر بستگی دارد.
گزینه‌های درمان عبارتند از:
- دارو، برای کاهش درد و تورم.
- فیزیوتراپی روزانه به منظور تقویت عضلات و طول حرکت.
- کاهش وزن برای بهبود وضع استقرار بدن.
- بریس کمر برای کودکان و نوجوانان.
- جراحی در موارد شدیدی که ممکن است مشکلات عصبی نیز در آن ها دخیل باشند.
- مکمل‌های غذایی مانند ویتامین D
چشم انداز لوردوز
در بیشتر افراد، لوردوز مشکلات سلامتی قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند. اما حفظ سلامت ستون فقرات، از جهت اینکه بیشتر فعالیت های بدن از جمله حرکت به آن بستگی دارند، اهمیت زیادی دارد.
عدم درمان لوردوز میتواند منجر به بروز یا افزایش خطر مشکلات طولانی‌مدت، در اعضای زیر شود:
- ستون فقرات.
- حلقه هیپ.
- پاها.
- اعضای داخلی بدن.
چگونه از لوردوز جلوگیری کنیم
اگر چه راهنمایی خاصی برای جلوگیری از لوردوز وجود ندارد اما می‌توان با انجام برخی تمرینات، به حفظ سلامت ستون فقرات کمک کرد. برخی از این تمرینات عبارتند از:
- بالا بردن شانه.
- چرخاندن گردن در دو طرف.
- برخی حرکات یوگا، مانند کت و بریج.
- بالا بردن پا.
- حرکت و چرخاندن لگن بر روی توپ سوئیسی.
ایستادن طولانی‌مدت نیز میتواند در تغییر انحنای ستون فقرات موثر باشد. طبق یک مطالعه، نشستن به طور قابل‌توجهی تغییرات انحنای کمر را کاهش میدهد. بنابراین اگر به دلیل کار و یا عادت، زمان زیادی را ایستاده سپری میکنید، سعی کنید در زمان های استراحت بشینید. البته برای اینکار باید از صندلی مناسب که پشتیبانی کافی داشته باشد، استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر وقتی به سمت جلو خم میشوید، منحنی لوردوتیک شما نیز خم شود، نیازی برای مراجعه به پزشک نیست.
اما اگر با خم شدن به سمت جلو، منحنی لوردوتیک ثابت بماند، باید به دنبال درمان باشید.
همچنین اگر هنگام انجام کار های روزمره دچار درد میشوید، باید به دنبال درمان باشید. توجه کنید که بیشتر انعطاف‌پذیری، تحرک و فعالیت‌های روزانه ما به سلامت ستون فقرات بستگی دارد. پزشک شما میتواند برای درمان یا مدیریت انحنای اضافی، به شما راه های مختلقی ارائه کند. درمان به موقع لوردوز، میتواند از عوارض طولانی مدت آن نظیر ورم مفاصل و درد مزمن کمر جلوگیری کند.
