تقریبا نیمی از زندگی انسان صرف خوابیدن و استراحت میشود. امری مهم و اساسی در زندگی انسان که بروز اختلالات مختلف در آن می تواند بسیار آزاردهنده باشد. انواع مختلفی از بیماری های خواب وجود دارند که هر کدام درمان های متفاوتی دارند.
در خیلی از موارد اصلا توجهی به انواع بیماری خواب نمی شود اما از آنجایی که تاثیر بسزایی در کیفیت زندگی دارد، باید بیشترین اهمیت را برای هر انسانی داشته باشد. از این رو پیشنهاد می کنم حتما کمی وقت گذاشته و انواع بیماری خواب را در این مطلب مطالعه کنید تا بتوانید مشکلات خود را حل یا از بروز آن ها پیشگیری کنید.
بی‌خوابی از انواع بیماری خواب
بی‌خوابی، به ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن اشاره می کند. این اختلال می تواند به سبب پرواز زدگی، اضطراب و تشویش، هورمون ها یا مشکلات گوارشی ایجاد شود. همچنین، بی خوابی ممکن است علامت بیماری دیگری باشد. بی خوابی می تواند برای سلامت عمومی شما و کیفیت زندگیتان، به سبب ایجاد موارد زیر، مشکل‌آفرین باشد:
- افسردگی
- مشکل در تمرکز
- تحریک پذیری
- افزایش وزن
- مختل شدن عملکرد در محیط کار یا مدرسه
متاسفانه، بی خوابی در دنیا بسیار شایع است. تقریبا ۵۰ درصد بالغین حداقل یک بار در طول زندگی خود این اختلال را تجربه کرده اند. بی خوابی، شایع ترین اختلال خواب در بین زنان و بالغین در سن های بالاتر است.
درمان بیماری خواب مرتبط با اختلالات روانی:
درمان های موثر برای انواع بسیاری از بی خوابی عبارتند از:
- آموزش بهداشت خواب، برای توصیف عادت های صحیح / اصلاح عادت های غلط
- درمان رفتاری شناختی برای بی خوابی (CBTI)
- قرص های خواب آور، مثل داروهای آرام بخش، ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها
پرخوابی از انواع بیماری خواب
به عبارت ساده پرخوابی، نقطه مقابل بی‌خوابی است. برخلاف افراد مبتلا به بی‌خوابی که از کمبود خواب رنج می‌برند، افراد مبتلا به خواب‌زدگی بیش از حد طبیعی، معمولا ۹ ساعت یا بیشترمی‌خوابند و در عین حال، وقتی بیدار می‌شوند احساس می‌کنند به اندازه کافی نخوابیده‌اند. این افراد اغلب با بیدار شدن در صبح مشکل دارند و در طول روز احساس خستگی می‌کنند.
اختلالات تنفسی مرتبط با خواب
اختلالات تنفسی شامل تنفس غیرطبیعی، وقفه تنفسی و یا مشکل در نفس کشیدن در طول خواب همراه هستند. خروپف مزمن و آپنه خواب دو عارضه رایج اختلالات تنفسی در خواب هستند.
خروپف ممکن است چندان حاد به نظر نرسد، اما اغلب یک نشانه بزرگ برای آپنه است. آپنه خواب زمانی رخ می‌دهد که تنفس فرد در طول خواب متوقف میشود و برای آنکه تنفس از سر گرفته شود، مغز به طور ناگهانی از خواب بیدار میشود. این اختلال بر کیفیت زندگی فرد اثرگذار بوده و باعث میشود که او از خواب کافی در حالت REM محروم شود.
آنچه که باعث میشود تشخیص این عارضه دشوار باشد، این است که فرد اغلب نمی‌فهمد چه اتفاقی برایش افتاده است. ممکن است فرد در طول شب خوب بخوابد، اما روز بعد احساس خستگی کند. افراد دیگر، مانند شریک زندگی فرد هستند که متوجه اختلال تنفسی بیمار در طول خواب می‌شوند.
اختلالات تنفسی مرتبط با خواب باید جدی گرفته شوند. این اختلال با ایجاد بی‌خوابی باعث کاهش قدرت شناختی فرد شده و تمرکز روزانه را مختل می‌کند و همچنین، احتمال ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. اختلالات تنفسی خواب می‌تواند زندگی فرد را به اشکال مختلف تهدید کنند. این اختلالات حتی می‌تواند به کاهش سطح اکسیژن خون، افزایش فشار خون، حملات قلبی و سکته مغزی نیز منجر شود.
درمان این بیماری خواب:
آپنه خواب معمولاً با تست چندگانه ی خواب (پلی سومنوگرافی) تشخیص داده می شود. همچنین، درمان های مؤثری برای این بیماری وجود دارد. درمان CSA به کمک درمان بیماری زمینه ای، که موجب این اختلال شده است، انجام شده و برای درمان OSA از دستگاه سی پپ (فشار پیوندی مثبت پیوسته) استفاده می شود.
سایر درمان ها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از دستگاه های دندان پزشکی یا وسایل دهانی مخصوصی که فک و زبان را به جلو می کشند و از انسداد مجاری تنفسی جلوگیری می کنند.
- مداخله هایی که به فرد کمک می‌کند در طول خواب، به پهلو بخوابد
- برداشتن بافت های اضافی گلو به کمک جراحی
- کاهش وزن
- قرار دادن دستگاه هایی برای تحریک عضلات گلو در هنگام خواب
بیماری خواب نارکولپسی:
حمله خواب یا نارکولپسی با حمله‌های مکرر خواب در طول روز مشخص میشود. یعنی شما به طور ناگهانی احساس خستگی شدید می‌کنید و بدون مقدمه ناگهان به خواب می‌روید.
این عارضه می‌تواند باعث بروز فلج خواب یا همان بختک خواب نیز بشود که موجب میشود شما بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب قادر به حرکت کردن و فعالیت فیزیکی نباشید.
اگرچه حمله خواب ممکن است به خودی خود اتفاق بیفتد، اما با بیماری‌های عصبی خاصی از قبیل اسکلروز چندگانه (ام اس) نیز ارتباط دارد.
بیماری خواب فلج خواب:
بدین صورت است که بیمار هنگام بیدار شدن یا خوابیدن احساس می کند همه اندام هایش فلج شده اند و با وجودی که مغز او بیدار شده است نمی تواند دست و پای خود را حرکت دهد و بلند شود. بیشتر مردم به این حالت بختک می گویند که ممکن است بدون همراهی با نارکولپسی و به تنهایی بروز نماید.
درمان این بیماری خواب:
در اکثر اوقات، فلج خواب و توهمات آن با وجود ترسناک بودن بر زندگی و خواب شما تأثیر زیادی نمی گذارد. اگر فلج خواب، به طور مکرر برایتان اتفاق می افتد، می توانید گزینه های درمانی زیر را امتحان کنید:
- بیشتر بخوابید.
- درمان رفتاری شناختی برای بهبود کیفیت و مدت زمان خواب، یا مواجهه با ترس و توهم
- درمان بیماری زمینه ای
- اگر مبتلا به نارکولپسی هستید از داروهای ضد افسردگی یا Xyrem (سدیم اکسیبات) استفاده کنید.
توهمات شروع خواب:
حالتی است که بیمار در آغاز خوابیدن دچار توهمات بسیار واضحی (بیشتر از نوع بینایی یا شنوایی) می شود که برای او نزدیک به حقیقت می باشد.در ۱۰ درصد بیمارانی که نارکولپسی دارند ممکن است دو حالت توهمات شروع خواب و فلج خواب نیز همزمان وجود داشته باشد.
بیماری خواب سندرم کلاین – لوین:
سندرم کلاین – لوین از بیماری های نادر خواب می باشد که در آن فرد مبتلا که معمولاٌ پسر نوجوانی است، روزها و هفته ها می خوابد و تنها برای خوردن و اجابت مزاج بیدار می شود و دوباره به خواب می رود. این سندرم درمان خاصی ندارد.
خواب پریشی یا پاراسومنیا
خواب پریشی دسته ای از اختلالات خواب است که باعث حرکات و رفتار های غیر عادی در طول خواب می شود. این رفتار ها، شامل موارد زیر است:
- خواب گردی یا راه رفتن در هنگام خواب
- حرف زدن در هنگام خواب
- ناله کردن
- کابوس دیدن
- شب ادراری
- دندان قروچه یا فشردن فک ها روی هم
درمان این بیماری خواب:
علت اصلی پاراسومنیا ممکن است یکی دیگر از اختلالات خواب مثل آپنه خواب باشد. در این صورت، با درمان این بیماری زمینه ای، پاراسومنیا نیز درمان می شود.
سایر درمان ها:
- اقدامات احتیاطی ایمنی، مثل قفل کردن درها و پنجره ها در صورت راه رفتن در خواب
- استفاده از داروها و مکمل هایی مثل کلونازپام و ملاتونین
بیماری خواب اختلال دوره ای حرکت اندام یا سندرم پای بی قرار
اختلال دوره ای حرکت اندام (PLMS)، غالباً با RLS همراه است و شامل حرکات ناگهانی و مکرر پاها یا بازوها و خواب بوده، که معمولاً در فاصله ی ۲۰ تا ۴۰ ثانیه، در طی چند ساعت، اتفاق می افتند. بسیاری از افراد مبتلا به PLMS تا زمانی که فرد دیگری به آنها نگوید، از داشتن این بیماری آگاه نیستند.
در بیشتر موارد، علت این بیماری ناشناخته است، اما محققان حدس میزنند که دلیل این اختلال، مشکل در سیستم عصبی باشد.
اختلال دوره ای حرکت اندام، در بعضی موارد می تواند به علت آپنه خواب یا استفاده از داروهای ضد افسردگی، اتفاق بیفتد، و به طور معمول با پلی سومنوگرافی تشخیص داده می شود.
درمان این بیماری خواب:
اگر PLMS برای خواب شما مشکلی ایجاد نمی کند، نیازی به درمان نیست. در صورت خواب آلودگی بیش از حد در طول روز بدون وجود دلیل دیگر درمان های زیر پیشنهاد می شود:
- داروهایی مثل: لیریکا، ریکوئیپ، میراپکس، بنزودیازپین هایی مثل کلونوپین (کلونازپام) و مسکن های مورفینی مثل ویکودین (هیدروکودون-استامینوفن)
- اگر مشکوک به OSA هستید، آن را درمان کنید.
- قطع مصرف کافئین
- در صورت استفاده از داروهای ضد افسردگی با پزشک خود مشورت کنید.
اختلالات چرخه ی خواب
علت این اختلال می تواند عدم هماهنگی ساعت بیولوژیکی بدن شما، با محیط (مثل چرخه ی طبیعی تاریکی و روشنایی) باشد، که می تواند منجر به بی خوابی یا خواب آلودگی بیش از حد در یک زمان نامناسب شود. در اینجا به برخی از علل این نا هماهنگی اشاره می کنیم:
- نابینایی کامل
- شیفت کاری یا جت لگ
- بالا رفتن سن
- سندروم فاز خواب زود هنگام یا دیر هنگام (ASPD)
درمان این بیماری خواب:
- در زمان های مناسب، در معرض نور قرار بگیرید.
- برای خوابیدن در زمان مناسب، از ملاتونین استفاده کنید.
- یک برنامه ی منظم خواب و بیداری داشته باشید.
سلام آقای دکتر جباری خواهرزاده من به نام سینا که ده ساله است هر چند روز یکبار به صورت ناگهانی به خواب می‌رود و تقریبا تا روز بعد در خواب بسر می‌برد و حتی برای غذا خوردن یا دستشویی رفتن بیدار نمی‌شود تا حالا هیچ تشخیصی درباره بیماری داده نشده و تمامیه آزمایشات طبیعی بوده است راهنمایی بفرمایید که در صورت لزوم ویزیت بفرمایید از محبت شما ممنونم