شنیدن صداهایی که وجود خارجی ندارند یا دیگران آنها را نمیشنوند، یک تجربه بسیار رایج است؛ چنانچه از هر ۱۰ نفر، یک نفر درگیر این موضوع میشود. پیچیدن صدا در سر و علت شنیدن صدا در سر از جمله صدای چکش در سر و صدای وزوز در سر میتواند ناشی از آسیب به گوش، افسردگی و سوءمصرف مواد یا اعتیاد به مصرف الکل یا مواد مخدر باشد.
شنیدن صداهای عجیب گاهی علت سوت کشیدن مغز هستند. در این حالت، صداها با ولوم بالا در ذهن ما پخش میشوند و منجر به احساس درد، فشار و سوت کشیدن مغز میشوند.
در این مقاله از بلاگ وبسایت دکتر رضا جباری، فوق تخصص مغز و اعصاب، به بررسی علت شنیدن صدا در سر و مباحثی همچون شنیدن صداها چگونه میتواند باشد، چرا ممکن است صداها را بشنوید و چگونه با آنها کنار بیایید میپردازیم.
علت شنیدن صدا در سر و مغز
شنیدن صداها میتواند نشانه برخی از مشکلات سلامت روان یا مشکلات شنوایی باشد. اما لازم است بدانید همه افرادی که صداها را میشنوند به بیماری روانی (اختلال) مبتلا نیستند.
شنیدن صداها گاهی اوقات “توهم شنیداری” یا ” Auditory Hallucination” نامیده میشود. برخی از افراد توهمات دیگری مانند دیدن، بوییدن، چشیدن یا احساس چیزهایی دارند که خارج از ذهنشان وجود ندارد. تجربه شما هرچه که باشد، تنها نیستید.
همچنین برخی داروها نظیر:
- انواع داروهای ضد التهابی؛
- برخی از آنتیبیوتیکها؛
- گروهی از ضد انعقادها؛
- تعدادی از داروهای سرطانی؛
- داروهای ضدافسردگی سه حلقهای
منجر به شنیده شدن صدا در سر یا تشدید آن میشوند.
صدای وزوز در سر
گاهی شنیدن صدای وز وز در سر و صدای سوت در سر، نشانه مشکلاتی در گوش است. این مشکل میتواند به دلیل ضعف شنوایی، صدای بسیار بلند در محیط اطراف، مصرف برخی داروها و وجود ترشحات بیش از حد در کانال گوش ایجاد شود. همچنین شنیدن صدای چکش در سر و شنیدن صدای باد در سر میتوانند همگی مربوط به مشکلاتی در گوش باشند.
صدای چکش در سر
همانطور که پیشتر ذکر شد، علت صدای چکش در سر میتواند ناشی از مشکلاتی در سیستم گوش باشد. صدای چکش در سر گاهی منجر به ایجاد فشار و درد در سر میشود که علت این مشکل حتماً باید توسط یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشخص شود.
چه صداهایی میشنوید؟
صداهایی که میشنوید و میدانید دیگران آنها را نمیشنوند و فقط در سر شما هستند، انواع مختلفی دارند.
برخی از صداهایی که ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
- صداهایی که با شما صحبت میکنند؛
- صداهایی که در مورد شما صحبت میکنند؛
- موسیقی؛
- صدای حیوانات؛
- صداهای پس زمینه، مانند گپ زدن افراد، یا صدای ماشین در حال عبور.
چرا صداهایی را در سر میشنویم؟
معمولاً تصور میشود که شنیدن صداها باید نشانهای از یک بیماری روانی باشد، اما بسیاری از افرادی که از نظر ذهنی در وضعیت سالمی بهسر میبرند نیز صداها را میشنوند.
ممکن است به دلایل زیر صداهایی را در مغز خود بشنویم:
- تجربیات آسیبزا در زندگی، که ممکن است با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مرتبط باشد؛
- استرس یا نگرانی؛
- کمبود خواب؛
- گرسنگی شدید؛
- مصرف داروهای روانگردان؛
- عارضه جانبی برخی داروها؛
- اختلالهای روانی مانند اسکیزوفرنی، دوقطبی یا افسردگی شدید.
شنیدن صداها چگونه است؟
تجربه هر کسی از شنیدن صداها متفاوت است. صداها میتوانند از نظر تعداد دفعات شنیدن، تُن صدا، آنچه میگویند و آشنا یا ناآشنا بودنشان متفاوت باشند.
گاهی شنیدن صداها میتواند ناراحتکننده یا اذیتکننده باشد. این صداها ممکن است چیزهای آزاردهنده یا ترسناکی بگویند. با این حال، برخی از صداها ممکن است خنثی یا مثبت باشند.
گاهی این صداها میتوانند به اشکال زیر باشند:
- صدای مرد یا زن باشد؛
- احساس کنید که آنها بیرون از شما هستند، گویی کسی در حال صحبت کردن با شماست؛
- به زبان یا گویشهای مختلف صحبت میکنند؛
- لهجههای متفاوتی دارند؛
- در مورد کاری که در حال انجام آن هستید صحبت کنند؛
- در مواقعی که استرس یا اضطراب دارید شروع به صحبت کنند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر صداهایی را بهصورت مداوم میشنوید، با یک پزشک عمومی صحبت کنید. آنها معمولاً قبل از تشخیص بیماری روانی یا ارجاع شما به روانپزشک، دلایل فیزیکی ایجاد کننده این صداها را بررسی میکنند.
اگر صداهای شنیده شده نتیجه مشکلی در گوش باشد دکتر با استفاده از برخی داروها و قطرهها این مشکل را برطرف میکند. اما اگر صداها ناشی از یک بیماری روانی باشند، پزشک به شما پیشنهاد میکند که:
- از روشهای گفتار درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری(CBT) استفاده کنید. این روش میتواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید چه چیزی صداها را تحریک میکند و چگونه آنها را مدیریت کنید.
- از دارو استفاده کنید؛ به احتمال زیاد یک داروی ضد روانپریشی. این داروها ممکن است صداها را متوقف کنند، آنها را ساکتتر کنند یا باعث شوند کمتر نگران آنها باشید.
همچنین ممکن است به شما حمایت خانواده، هنردرمانی، یا تروما درمانی پیشنهاد شود.
چگونه در برابر شنیدن صداها از خود محافظت کنیم؟
گاهی اوقات صداها به دلیل رابطه شما با آنها مشکلساز میشوند. تغییر رابطهتان با این صداها میتواند احساس متفاوتی نسبت به آنها ایجاد کند.
درک صدا
درک اینکه چگونه صداها با زندگی شما مرتبط است ممکن است به شما در مدیریت صداها کمک کند.
بدین منظور، میتوانید از یک دفترچه یادداشت، برای نوشتن صداهای درون مغزتان استفاده کنید. میتوانید آنچه را که میگویند و احساسی که در شما ایجاد میکنند را یادداشت کنید و نحوه مدیریت آنها را بیاموزید.
در دست گرفتن کنترل
برخی از افراد متوجه میشوند که ایستادن در مقابل صداها، انتخاب زمان توجه به آنها، انتخاب زمان نادیده گرفتن آنها و تمرکز بر صداهای مثبت، میتواند به آنها کمک کند تا بر روی صداها کنترل بیشتری داشته باشند.
مشغول نگه داشتن خود
مشغول بودن میتواند حواس شما را از صداها منحرف کند، به شما کمک کند تا احساسات و تجارب خود را توصیف کنید، احساس آرامش بیشتری داشته باشید و به شما امکان یادگیری مهارتهای جدید میدهد.
تجربیات خود را به اشتراک بگذارید
ممکن است با شنیدن صداها احساس شرم کنید که صحبت کردن در مورد آنها را حتی با دوستان یا خانواده دشوار میکند. گروههای حمایتی میتوانند فضایی بدون قضاوت فراهم کنند که در آن احساس شنیده شدن و پذیرفته شدن کنید. با عضویت در این گروهها، دیگر احساس تنهایی نخواهید کرد. برخی از معروفترین گروههای آنلاین که بدین منظور ایجاد شدهاند عبارتند از:
مراقب خودتان باشید
اگرچه ممکن است دشوار باشد، اما مراقبت و مهربانی با خود در این لحظات مهم است. این مراقبت میتواند شامل مواردی مانند خوردن یک غذای سالم، یافتن راههایی برای فعال ماندن، مدیریت استرس یا گذراندن وقت در خارج از منزل باشد. در این زمانها میتوانید به تعیین اهداف پرداخته و به خود پاداش دهید. دادن این پاداش میتواند شما را در مسیر استمرار و تلاش نگه دارد.
سخن پایانی
شنیدن صدا در سر تجربهای آشنا برای بسیاری از ما است. هر کدام از ما حداقل یکبار در طول زندگیمان، شنیدن آنها را تجربه کردهایم. گاهی این صداها سرزنشگر هستند، گاهی در مورد کاری که در حال انجام آن هستیم نظر میدهند، گاهی به ما قوت قلب میدهند و گاهی به خودشناسی کمک میکنند.
اگر این صداها بصورت مداوم شنیده میشوند و شما را آزار میدهند، یا در موقعیتهای خطرناک قرارتان میدهند، باید حتماً به یک پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شده و در صورت نیاز، دارو و درمانهای ضروری را دریافت کنید.
من الان آهنگی تو ذهنم زمزمه شد دانلود که کردم آهنگ رویای دختر کوچک دریا بود عجب بود چو قبلش عین عقربه های ساعت یا اینکه هندزفری در گوش داشتم آهنگ برام پخش میشد ولی من اصل اون آهنگ را ولی نکرده بودم ناخودآگاه در ذهنم پخش میشد
سلام من نزدیک دوسال هست که صداهای درسرمیشنوم وهر فقط میخواد من ناراحت بشم الکی حرف های مفت میزنه وخوشحاله که بااین حرف های بیارزش داره منو زجرمیده میتونه صدای هرکسی رودربیاره باحرف زدن میتونه کاری کنه دستو پام بلرزه هرراهی رفتم نتیجه نداد هیچکس باور نمیکنه که این موجود واقعا هست وعقده ای تمام عیار که به خواهر مریض وومادر مریضم هم رحم نکرده یک ادم کش واقعی یه موجود بی فکرو بیکار که فکر هیچی نمیکنه وشبوروز نشسته ببینه من چی میگم که هی بگه نگو اینومن گفتم
اول خواهرم بود بعد من شدم وحالا مادرم هم هست نمیدونم باچه دستگاهی داره این صدای کثیفشوبه مغزمامیرسونه
اگرکسی هم گرفتاره این مشکله یاراهی سراغ داره بگه
سلام،من چندماه پیش،تو،واحدی مجردی،سکونت داشتم که، چندنفرازپشت بام خونم،الفاظ رکیکی بکارمیبردن، وبعدا رو،یک واژه تمرکزکردن،باوجودتلاشم،موفق به گرفتن و شناختنشون نشدم،الان که حدود ۸ماه،ازاین جریان میگذره،باوجودجابجایی منزل،همیشه این واژه رو،میشنوم هرچندتلاش میکنم که،به خودم بقبولونم که واقعیت نداره اماچنان واضح میشنوم که بشدت مرددشدم،اگه کسی میتونه راهنمایی کنه،تاابدسپاسگذارم،ضمن اگه انجمنی مرتبط در شهرتهران میشناسید،ممنون میشم اطلاع رسانی کنید/آرزوی سلامتی#
من هم دچار این مریضی شدم خیلی سخته ولی راه چاره نداره باید وایسی ببینی کی بهتر میشه ولی خدا شاهده خیلی درد داره بدیش اینه واسه من یکی تاثیر میزاره رو نفس کشیدنم نفسم بالا نمیاد گاهی اگوقتا هم زمان با این سوت کشیدن کله امید وارم که راه کارد مناسبی رو بفرمایین ممنون
سلام من بد از گذروندن یه دوره به شدت استرسزا حالا وقتی میخوام شب بخوابم فقط شبا صدا توی سرم اکو میشه مثل صدای آب صدای خانوادم یا یه چیزی مثل اینا وقتی تو مجازی میگردم صدای اون ویدئو موقع خواب توی سرم میپیچه و من حسابی ترسیدم میتونه علاعم بیماری خاصی باشه :]؟