سندرم کوشینگ چیست؟
سندرم کوشینگ و درمان آن
سندرم کوشینگ یا هایپرکورتیزولیسم به دلیل سطوح بالای غیرطبیعی هورمون کورتیزول رخ می‌دهد. این ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. در بیشتر موارد، دریافت درمان می‌تواند به شما در مدیریت سطح کورتیزول کمک کند؛ اما عدم دریافت درمان، می‌تواند این وضعیت را به یک وضعیت جدی پزشکی تبدیل کند.
در حقیقت، کورتیزول بیش‌ازحد می‌تواند باعث برخی از علائم بارز سندرم کوشینگ شود و درمان سندرم کوشینگ، سطح کورتیزول را به سطح طبیعی بازمی‌گرداند و علائم به‌مرور از بین می‌رود. برای آشنایی بیشتر با سندرم کوشینگ با علائم آن و همچنین نحوه درمان سندرم کوشینگ تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
سندرم کوشینگ چیست؟
سندرم کوشینگ یک اختلال هورمونی است که به دلیل سطوح بالای هورمون کورتیزول در بدن شما ایجاد می‌شود. همچنین به عنوان هایپرکورتیزولیسم شناخته می‌شود. کورتیزول از غدد فوق کلیوی شما که در بالای کلیه‌های شما قرار دارد می‌آید. این به بدن شما کمک می‌کند:
- فشارخون را در سطح نرمال حفظ کنید
- قند خون را تنظیم کنید
- کاهش التهاب
- غذایی که می‌خورید را به انرژی تبدیل کنید
اما وقتی کورتیزول بیش‌ازحد می‌شود، می‌تواند سایر سیستم‌های بدن شمارا از بین ببرد.
اکثر موارد سندرم کوشینگ قابل‌درمان هستند، اگرچه ممکن است مدتی طول بکشد تا علائم شما کاهش یابد.
همچنین شایان ذکر است که، این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است. بیشتر در افراد ۲۵ تا ۴۰ ساله دیده می‌شود.
آشنایی با بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب
علائم سندرم کوشینگ چیست؟
شایع‌ترین علائم این بیماری عبارت‌اند از:
- افزایش وزن
- رسوبات چربی، به ویژه در قسمت میانی، صورت (باعث ایجاد صورت گرد و ماه مانند) و بین شانه‌ها و قسمت بالایی پشت (باعث قوز) می‌شود.
- علائم کشش بنفش روی سینه‌ها، بازوها، شکم و ران ها
- نازک شدن پوست؛ یعنی پوست به‌راحتی کبود می‌شود
- آسیب‌های پوستی که دیر بهبود می‌یابند
- آکنه
- خستگی
- ضعف عضلانی
علاوه بر علائم رایج بالا، علائم دیگری نیز وجود دارد که گاهی اوقات ممکن است در افراد مبتلا به سندرم کوشینگ مشاهده شود.
این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات خلقی
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
- افسردگی
- افزایش بروز عفونت‌ها
- قند خون بالا
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- پوکی استخوان
- فشارخون بالا (فشارخون بالا)
در کودکان علائم سندرم کوشینگ چگونه است؟
کودکان نیز ممکن است به سندرم کوشینگ مبتلا شوند، اگرچه کمتر از بزرگسالان به آن مبتلا می‌شوند. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۹، حدود ۱۰ درصد از موارد جدید سندرم کوشینگ هرساله در کودکان رخ می‌دهد.
علاوه بر علائم بالا، کودکان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است موارد زیر را نیز داشته باشند:
- چاقی
- سرعت رشد کندتر
- فشارخون بالا (فشارخون بالا)
در زنان علائم سندرم کوشینگ چگونه است؟
سندرم کوشینگ در زنان بیشتر از مردان است. طبق گفته مؤسسه ملی بهداشت (NIH)، نسبت ابتلا زنان به مردان به سندرم کوشینگ ۳ به ۱ است.
زنان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است موهای زائد صورت و بدن داشته باشند.
این اغلب در موارد زیر رخ می‌دهد:
- صورت و گردن
- قفسه سینه
- شکم
- ران
علاوه بر این، زنان مبتلا به سندرم کوشینگ نیز ممکن است قاعدگی نامنظم را تجربه کنند. در برخی موارد، قاعدگی به‌طورکلی وجود ندارد. سندرم کوشینگ درمان‌نشده در زنان می‌تواند منجر به مشکلات باردارشدن شود.
در مردان علائم سندرم کوشینگ چگونه است؟
مانند زنان و کودکان، مردان مبتلا به سندرم کوشینگ نیز ممکن است برخی علائم اضافی را تجربه کنند.
مردان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
- اختلال در نعوظ
- از دست دادن علاقه جنسی
- کاهش باروری
چه کسانی بیشتر مستعد ابتلا به سندرم کوشینگ هستند؟
سندرم کوشینگ ناشایع است. بیشتر افرادی را مبتلا می‌کند که برای مدت طولانی از داروهای استروئیدی به ویژه قرص‌های استروئیدی استفاده می‌کنند. استروئیدها حاوی یک نسخه مصنوعی از کورتیزول هستند.
به‌ندرت، می‌تواند ناشی از تولید بیش‌ازحد کورتیزول در بدن باشد.
این معمولاً نتیجه موارد زیر است:
- رشد (تومور) در غده هیپوفیز در مغز
- تومور در یکی از غدد فوق کلیوی بالای کلیه‌ها
تومورها معمولاً غیر سرطانی (خوش‌خیم) هستند. آن‌ها بیشتر در زنان جوان شایع هستند.
علل و عوامل خطر سندرم کوشینگ را بشناسید.
سندرم کوشینگ به دلیل ترشح بیش‌ازحد هورمون کورتیزول ایجاد می‌شود. غدد فوق کلیوی شما کورتیزول تولید می‌کنند.
کورتیزول، به تعدادی از عملکردهای بدن شما کمک می‌کند، ازجمله:
- تنظیم فشارخون و سیستم قلبی عروقی
- کاهش پاسخ التهابی سیستم ایمنی
- تبدیل کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها به انرژی
- متعادل کردن اثرات انسولین
- پاسخ دادن به استرس
بدن شما ممکن است سطوح بالایی از کورتیزول را به دلایل مختلفی تولید کند، ازجمله:
- سطوح استرس بالا، ازجمله استرس مربوط به یک بیماری حاد، جراحی، آسیب یا بارداری، به ویژه در سه ماهه آخر بارداری
- تمرینات ورزشی
- سوءتغذیه
- اعتیاد به الکل
- افسردگی، اختلالات هراس یا سطوح بالای استرس عاطفی
کورتیکواستروئیدها
شایع‌ترین علت سندرم کوشینگ استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون در دوزهای بالا برای مدت طولانی است. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند این‌ها را برای درمان بیماری‌های التهابی مانند لوپوس یا جلوگیری از رد عضو پیوند شده تجویز کنند.
دوزهای بالای استروئیدهای تزریقی برای درمان کمردرد نیز می‌تواند باعث سندرم کوشینگ شود. با این حال، استروئیدهای با دوز کمتر به شکل مواد استنشاقی، مانند آن‌هایی که برای آسم استفاده می‌شوند، یا کرم‌هایی مانند آن‌هایی که برای اگزما تجویز می‌شوند، معمولاً برای ایجاد این بیماری کافی نیستند.
تومورها
انواع مختلفی از تومورها نیز می‌توانند منجر به تولید بالاتر کورتیزول شوند.
برخی از این موارد عبارت‌اند از:
تومورهای غده هیپوفیز: غده هیپوفیز بیش‌ازحد هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) ترشح می‌کند که باعث تحریک تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی می‌شود. به این بیماری کوشینگ می‌گویند.
تومورهای نابجا: این‌ها تومورهای خارج از هیپوفیز هستند که ACTH تولید می‌کنند. آن‌ها معمولاً در ریه، لوزالمعده، تیروئید یا غده تیموس رخ می‌دهند.
ناهنجاری یا تومور غده فوق کلیوی: یک ناهنجاری آدرنال یا تومور می‌تواند منجر به الگوهای نامنظم تولید کورتیزول شود که می‌تواند باعث سندرم کوشینگ شود.
سندرم کوشینگ خانوادگی: اگرچه سندرم کوشینگ به طور معمول ارثی نیست، ممکن است تمایل ارثی به ایجاد تومورهای غدد درون‌ریز وجود داشته باشد.
درمان سندرم کوشینگ چگونه است؟
هدف کلی درمان سندرم کوشینگ کاهش سطح کورتیزول در بدن شما است. این را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. درمانی که دریافت می‌کنید بستگی به این دارد که چه چیزی باعث بیماری شما شده است.
پزشک متخصص شما ممکن است دارویی برای کمک به مدیریت سطح کورتیزول تجویز کند. برخی از داروها باعث کاهش تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی یا کاهش تولید ACTH در غده هیپوفیز می‌شوند. سایر داروها اثر کورتیزول را بر بافت‌های شما مسدود می‌کنند.
مثال‌ها عبارت‌اند از:
- کتوکونازول (نیزورال)
- میتوتان (Lysodren)
- متیراپون (متوپیرون)
- پازیروتید (Signifor)
- میفپریستون (Korlym, Mifeprex) در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یا عدم تحمل گلوکز
اگر از کورتیکواستروئیدها استفاده می‌کنید، ممکن است تغییر در دارو یا دوز لازم باشد. خودتان سعی نکنید دوز را تغییر دهید. شما باید این کار را تحت نظارت دقیق پزشکی انجام دهید.
تومورها می‌توانند بدخیم به معنای سرطانی یا خوش‌خیم به معنای غیر سرطانی باشند.
اگر بیماری شما ناشی از تومور باشد، ممکن است پزشک بخواهد تومور را با جراحی خارج کند. اگر تومور را نمی‌توان برداشت، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی را نیز توصیه کند.
