دیسک کمر چیست؟
در حالت کلی به صفحات نرم بین مهره‌های کمر، دیسک کمر می‌گویند؛ اما منظور از واژه دیسک کمر مربوط به نوعی بیماری ستون فقرات است که معروف به بیماری بیرون‌زدگی دیسک یا فتق دیسک نیز می‌باشد. در اصطلاح پزشکی بکار بودن واژه دیسک کمر درست نیست زیرا همه افراد دیسک کمر دارند و برای بیان بیماری مربوط به دیسک باید از کلمه بیرون‌زدگی دیسک کمر استفاده کرد.
یکی از مهم‌ترین وظایف دیسک‌های بین مهره‌ای کمر، حفظ استقامت و راست ایستادن قامت بدن است. اگر به ساختمان بدنی حیوانات و چهارپایان نگاه کنیم، چیزی به نام دیسک کمر وجود ندارد به همین جهت حیوانات نمی‌توانند بایستند و تنها در حالت چهار دست پا قرار دارند. از این رو خداوند با طراحی دیسک در بین مهره‌های آدمی، نیروهایی که در هنگام راه رفتن به مهره‌های کمر وارد می‌شود را جذب می‌کند.
برای اینکه دیسک‌ها به مرحله بیرون‌زدگی برسند باید مراحل مختلفی را طی نمایند تا به این مرحله برسند. از این رو اغلب متخصصین ستون فقرات یا جراحان مغز و اعصاب و ستون فقرات بیماری فتق دیسک را در چهار مرحله بررسی می‌کنند که این علائم شامل:
۱) فاسدشدن دیسک
در این مرحله از دیسک کمر هنوز عارضه‌ای رخ نداده، خرابی یا فاسدشدن دیسک به تدریج و در طی سال‌های متوالی اتفاق می‌افتد. همان طور که با افزایش سن پوست انسان چروک می‌شود، دیسک‌ها نیز تراکم و آب خود را از دست می‌دهند. برای فاسدشدن دیسک‌ها نمی‌توان زمان به خصوصی را تعریف است زیرا فاسدشدن دیسک یک روند طبیعی است.
۲) تغییر در شکل دیسک
پس از اینکه با گذشت زمان دیسک‌ها فرسوده و پیر شدند حالا در مقابل کوچک‌ترین ضربه و فشار در معرض آسیب قرار دارند. از این رو زمانی که آسیبی به دیسک‌های بین مهره‌ای وارد شود شکل و وضعیت دیسک تغییر می‌کند و برآمدگی و برجستگی کوچکی در ناحیه دیسک رخ می‌دهد.
۳) بیرون‌زدگی دیسک
وارد آمدن یک ضربه و فشار کوچک به دیسک برآمده کافی است تا بخش درونی دیسک از لایه بیرونی خود جدا شود و به بیرون بریزد؛ اما در این مرحله همچنین هسته دیسک از محل اصلی خود خارج نشده از این رو بیمار ممکن است حتی در این مرحله هم از بیماری خود آگاهی نداشته باشد.
۴) جدا شدن دیسک
شدیدترین و آخرین مرحله مربوط به عارضه دیسک کمر مربوط به این مرحله است؛ و خطرناک‌ترین نوع فتق دیسک مربوط به این مرحله می‌باشد زیرا در این حالت مواد هسته دیسک نیز از داخل بخش درونی دیسک بیرون آمده و به سمت ریشه‌های عصبی و نخاع فشار می‌آورد.
علائم دیسک کمر
نشانه اصلی کمردرد همان‌طور که از اسم این بیماری مشخص است، احساس درد در هر قسمت از کمر است به‌طور مثال درد پایین کمر یا درد بالای آن و گاهی اوقات تا باسن و پا امتداد پیدا می‌کند. در اغلب موارد علائم و نشانه‌های این بیماری در یک دوره زمانی کوتاه به خودی خود از بین می‌روند.
- ضعف عضلانی، کرختی یا گزگز کردن یک یا هر دو پا
- واکنش افزایش یافته یک یا هر دو پا باعث انجام حرکات اغراق‌آمیز می‌شود.
- تغییر در عملکرد روده و مثانه
- فلج از کمر به پایین
علل دیسک کمر
لیست زیر حاوی رایج‌ترین دلایل بروز بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌باشد؛ اما برای بررسی بیشتر پیشنهاد می‌کنم حتماً مقاله علل دیسک کمر را در همین سایت مطالعه کنید.
۱- شرایط حادی رخ داده باشد.
۲- ممکن است دیسک برآمده یا پاره شده باشد.
۳- عدم تعادل عضلات در سایر قسمت‌های بدن.
۴- نوزاد تازه متولد دارید.
۵- عدم صحیح نشستن
۶- استفاده مداوم از ابزارهای فناوری مثل موبایل و کامپیوتر
۷- فشار و استرس
در عمل دیسک کمر چه اتفاقی می‌افتد؟
زمانی که پزشک، عمل جراحی دیسک کمر را توصیه می‌کند، حداقل یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
لامینکتومی:
این روش برای کاهش فشار در ناحیه‌ای است که بخش استخوانی از یکی از مهره‌های (استخوان‌های ستون فقرات) برداشته شود تا فشار بر عصب آسیب دیده کاهش پیدا کند.
دیسککتومی:
این روش برای بخشی از یک دیسک آسیب دیده و حذف فشار از عصب انجام می‌شود.
همجوشی ستون فقرات:
این روش، هنگامی انجام می‌شود که دو یا چند مهره برای حفظ، ثبات و تقویت ستون فقرات با بخشی از استخوان جوش زده و متصل می‌شود.
در بسیاری از موارد، ترکیبی از این تکنیک‌ها می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
عمل دیسک کمر معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به این معنی که شما در طول فرایند عمل دیسک، بی‌هوش بوده و به هیچ وجه دردی احساس نمی‌کنید. معمولاً عمل دیسک کمر حداقل یک ساعت طول می‌کشد، اما بسته به پیچیدگی روش، ممکن است مدت زمان آن طولانی‌تر شود.
انواع جراحی دیسک کمر چیست؟
انواع مختلفی از جراحی دیسک کمر وجود دارد که در لیست زیر جمع آوری شده اند. برای مطالعه و بررسی دقیق آن‌ها می‌توانید مقاله انواع جراحی‌های دیسک کمر را در همین سایت مطالعه کنید.
- جراحی لامینکتومی فتق دیسک
- جراحی میکروسکوپی فتق دیسک (میکرودیسککتومی)
- جراحی آندوسکوپی فتق دیسک
- جراحی دیسک کمر با لیزر
- تزریق‌های اپیدورال یا تزریق فاست
مراقبت‌های بعد از عمل
بهتر است که از پزشک در مورد محدودیت‌های حرکتی بعد از عمل توصیه‌هایی را بخواهید. معمولاً پزشک توصیه می‌کند که بلافاصله پس از ریکاوری از بیهوشی از رختخواب بلند شوید و چند قدمی در اتاق راه بروید. بیشتر بیماران طی ۲۴ ساعت بعد از عمل از بیمارستان مرخص می‌شوند؛ اما تا ۴ هفته پس از مرخص شدن باید از رانندگی کردن، نشستن‌های طولانی مدت، بلند کردن اجسام بیش از حد سنگین و خم شدن به جلو خودداری کنند. برخی از بیماران بعد از عمل باید از یک برنامه توان‌بخشی تحت نظارت متخصص استفاده کنند.
پیشنهاد می‌کنم مقاله مراقبت‌های پس از جراحی دیسک کمر را در همین سایت مطالعه کنید.
ملاقات با پزشک بعد از جراحی دیسک کمر
بسته به دستور پزشک معمولاً اولین ویزیت بیمار در کلینیک ۲-۳ هفته بعد از عمل جراحی خواهد بود تا محل بخیه مورد بررسی پزشک قرار گیرد. سپس ۶ هفته بعد از عمل برای بررسی مجدد وضعیت بهبودی بیمار لازم است که با پزشک ملاقات انجام گردد. سایر ملاقات‌های دوره‌ای با دستور دکتر معالج و بسته به وضعیت بیمار انجام خواهد شد.
انواع درمان‌های دیسک کمر
به طور کلی ۴ نوع درمان برای بیماری دیسک کمر وجود دارد که برای بررسی بیشتر می‌توانید مقاله انواع درمان فتق دیسک در همین سایت را مطالعه کنید.
- ورزش و حرکات اصلاحی
- هترین درمان دیسک گردن
- فیزیوتراپی
- درمان دستی
هزینه‌های درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر و گردن بنابر روش مورد استفاده برای درمان می‌تواند هزینه‌های متفاوتی داشته باشد. درمان‌های غیر جراحی معمولاً دارای هزینه‌های جزئی اما متوالی هستند و هزینه کلی بنابر تعداد جلسات و روش مورد نظر دکتر فتق دیسک یا گردن بستگی دارد. این در حالی است که هزینه عمل دیسک کمر و گردن معمولاً بیشتر است؛ ولی هزینه زمان از دست رفته کمتر خواهد بود. استفاده از بیمه‌های درمانی مختلف نیز در این زمینه اثرگذار است. همچنین هزینه‌های رفت و آمد و زمان نقاهت خود را نیز باید در نظر بگیرید.
در نهایت توجه کنید که درباره سلامتی خود بر اساس هزینه‌های احتمالی تصمیم نگیرید؛ و اجازه دهید که دکتر دیسک کمر یا جراح فتق دیسک، بر اساس تشخیص تخصصی خود، درمان پیشنهادی برای درمان درد کمر یا درمان درد گردن را ارائه کند.
