شکستگی انفجاری یا برست چیست؟
شکستگی انفجاری یک اصطلاح توصیفی برای آسیب به ستون فقرات در اثر فشردگی بدنه مهره است. به طور معمول این شکستگی در اثر ترومای شدید مانند تصادف با وسایل نقلیه یا سقوط از ارتفاع رخ میدهد. وارد شدن نیروی عمودی شدید به ستون فقرات میتواند باعث شکستگی مهره شود.
در صورتی که شکستگی تنها در قسمت قدامی ستون فقرات رخ داده باشد، ستون فقرات به شکل کوه در می‌آید که به آن شکستگی کمپرشن گفته میشود. اما اگر مهره از تمام جهات شکسته باشد به آن شکستگی انفجاری گفته میشود.
کلمه انفجار نیز به همه جهته بودن این شکستگی اشاره دارد. شکستگی های برست به دو دلیل بسیار شدیدتر از شکستگی های کمپرشن هستند. با پخش شدن استخوان های خرد شده در تمام جهات، نخاع در معرض آسیب قرار میگیرد.
برخورد ذرات استخوانی به نخاع میتواند باعث کبودی نخاع و فلج شدن یا آسیب های عصبی جزئی شود. هم چنین در این شکستگی ها به علت خرد شدن کامل بدنه مهره، پایداری ستون فقرات بسیار کم‌تر از شکستگی های کمپرشن است.
آسیب عصبی
شدت آسیب عصبی ناشی از شکستگی انفجاری، میتواند از ناچیز تا فلج کامل متغیر باشد. شدت آسیب عصبی معمولا به مقدار نیرو و میزان تطابق کانال نخاعی بستگی دارد.
با افزایش نیرو ذرات استخوانی بیشتری به داخل کانال نخاعی رانده میشوند و شدت آسیب بیشتر میشود. با این اتفاق، استقامت، حس لامسه و واکتش نواحی زیر سطح آسیب کاهش پیدا میکند.
به طور معمول، اگر شکستگی انفجاری در محل اتصال مهره‌های پشتی و کمری رخ دهد، ممکن است پاها فلج شده و کنترل روده و مثانه از دست فرد خارج شود.
اما شکستگی نخاعی ناقص ممکن است تنها به فلجی جزئی و یا از دست دادن ریفلکس منجر شود. در شکستگی‌های انفجاری ملایم ممکن است علائم گذرا باشند و یا اصلا هیچ گونه آسیب عصبی وارد نشود.
درد شدید
انواع شکستگی انفجاری میتوانند باعث بروز درد شدید شوند. به طور معمول، این درد در سطح شکستگی یعنی در پشت رخ میدهد. با این حال، ممکن است به دلیل عصب های تحت تاثیر قرار گرفته، این درد در پاها نیز حس شود.
بسیاری از بیماران مبتلا به شکتسگی کمپرشن، در پاهای خود نوعی شوک الکتریکی حس میکنند. بیشتر افرادی که دچار شکستگی انفجاری میشوند، بلافاصله پس از آسیب توانایی راه رفتن را ندارند.
اما در موارد نادری ممکن است بیمار با وجود شکستگی انفجاری بتواند با راه رفتن از محل تصادف دور شود. اما در اغلب موارد میزان دردی آنقدر شدید است که بیمار را از راه رفتن باز میدارد.
تشخیص
در محل حادثه، بیمارانی که دارای درد شدید کمر هستند، نباید در حالت نشسته یا خمیده قرار داده شوند و باید به صورت صاف دراز کشیده و در همین حالت حمل شوند. در شکستگی انفجاری، نشستن میتواند آسیب عصبی را افزایش دهد.
افرادی که دچار شکستگی‌های انفجاری میشوند، نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری توسط یک جراح ارتوپدی یا اعصاب، که در زمینه جراحی ستون فقرات آموزش کافی دیده باشند دارند. بیمار باید به یک اتاق اورژانس منتقل شده و از او با استفاده از اشعه ایکس تصویر برداری شود.
معمولا تشخیص شکستگی انفجاری توسط اشعه ایکس یا سیتی اسکن CAT انجام میشود. اما گاهی اوقات، ممکن است برای ارزیابی آسیب وارد شده به بافت نرم، خونریزی یا پارگی مفصل ها، اسکن MRI نیز انجام شود.
اسکن های CAT و اشعه ایکس برای پزشک معالج امکان تشخیص نوع شکستگی و تطابق ستون فقرات و زاویه آن را فراهم میکند. تمامی این عوامل در تصمیم‌گیری مورد درمان موثر هستند.
برای ثبت ناهنجاری ستون فقرات، یعنی زاویه ستون فقرات و یا حساسیت آن در سطح شکستگی، باید علاوه بر معاینه فیزیکی معاینه عصبی نیز انجام شود.
معاینه عصبی باید شامل تست قدرت ماهیچه، حساسیت و واکنش‌های اندام‌های تحتانی و همچنین تست کنترل اسفنکتر روده و مثانه باشد.
