تصور کنید حتی صدای آوازی دلنشین هم آزاردهنده می‌شود.
سندرم هایپراکوزیس یا اختلال پرشنوایی مشکلی است که در حقیقت باعث حساس شدن گوش و نداشتن تحمل صدا می‌شود. هر صدایی حتی طبیعی مثل صدای ماشین‌های خیابان یا آواز پرندگان نیز ممکن است بسیار بلند به نظر برسد و شخص را آزار بدهد. حساسیت به صدای بلند برای افراد دچار اختلال پرشنوایی خیلی عادی و در حین گذراندن زندگی روزمره هم خودش را نشان می‌دهد. البته اشخاص اگر دارای سندرم هایپراکوزیس هم باشند برایشان سخت است که در محیط‌های شلوغ و پر سر و صدا قرار بگیرند. حتی مشاهده شده که افراد با اختلال پرشنوایی صدای زنگ و وزوز در گوششان احساس می‌کنند.
در این مطلب در سایت دکتر رضا جباری فوق تخصص مغز و اعصاب به بررسی سندرم هایپراکوزیس و علت بروز پرشنوایی و هر چیزی که باید درباره آن بدانید پرداخته‌ایم که امیدواریم برای شما مفید باشد. اگر دوست دارید اطلاعات لازم درباره بیماری حساسیت به صدا و درمان پرشنوایی را بیابید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
هایپراکوزیس یا اختلال پرشنوایی یک سندرم آزاردهنده تا حدودی کمیاب نیز هست. در حقیقت هایپراکوزیس باعث زیاد شدن برخی از فرکانس‌ها برای گوش می‌شود و افراد به دامنه‌های خاصی از صدا حساسیت زیادی نشان می‌دهند و در واقع آن‌ها را می‌آزارد و نمی‌توانند صدای محیط را هم تحمل کنند. افراد مبتلا به اختلال پرشنوایی تحمل کم صدا یا حساسیت به صدا دارند و دچار Phonophobia می‌شوند که فوبیای صدای بلند است. در واقع هایپراکوزیس موجب تغییر درک شخص از صدا می‌شود و همین مسئله ممکن است صدای ساده مثل کتری روی گاز را هم برای شخص غیر قابل تحمل کند.
این مسئله به شدت برای زندگی اجتماعی افراد خطرناک است و شخص توانایی حضور در مدرسه یا سر کار را به سختی خواهد داشت. به همین دلیل هایپراکوزیس می‌تواند موجب کناره‌گیری اجتماعی، افسردگی و انزوا شود و در کل و شخص در برقراری ارتباط با دیگران به مشکل خواهد خورد.
علائم اختلال پرشنوایی
علائم سندرم هایپراکوزیس می‌تواند مسائل مختلفی باشد. واضح‌ترین نشانه پرشنوایی بلند شنیدن و آزاردهنده بودن صداهای عادی و حساسیت به صدای بلند است. در بعضی موارد نیز دیده شده که شخص حتی صدای خودش نیز آزارش می‌دهد. در کل اختلال پرشنوایی می‌تواند باعث یک حالت ناراحتی و وزوز در گوش شود و تمرکز فرد را نیز دچار مشکل بکند.
همچنین وقتی کسی دچار سندرم هایپراکوزیس می‌باشد، وقتی صدایی واقعاً بلند باشد، حسی شبیه به صدای انفجار را تجربه می‌کند و احتمالاً دچار گوش درد نیز خواهد شد. همین اضطراب دائمی شنیدن صداهای گوناگون معمولاً افراد پرشنوا را دچار ترس از قرار گرفتن در جمع و اجتماع می‌کند و آن‌ها را در انزوا قرار می‌دهد.
علت بروز پرشنوایی
اختلال پرشنوایی می‌تواند دلیل‌های مختلفی داشته باشد. یکی از شایع‌ترین دلایل پرشنوایی ماندن زیاد در معرض صدای با دسی‌بل بالا یا پر فشار مثل انفجار است. همچنین هایپراکوزیس می‌تواند بر اثر حساسیت مادرزادی نیز رخ بدهد. PTSD و استرس زیاد نیز از مواردی هستند که باعث پرشنوایی می‌شوند.
در برخی موارد آسیب‌دیدگی سر که فک و گوش را درگیر کند نیز ممکن است موجب هایپراکوزیس بشود. اشتباهاتی در عمل‌های جراحی یا عفونت‌هایی که عصب صورت یا گوش را دچار مشکا کنند نیز ممکن است باعث پرشنوایی بشوند.
در کل آسیب‌دیدگی ساختار گوش و مفصل گیجگاهی که جمجمه و فک را به هم وصل می‌کند نیز می‌توانند با هایپراکوزیس همراه باشند. از طرفی خود بدن نیز با بیماری‌های خود ایمنی ممکن است باعث این اختلال نیز بشود.
با این همه دلیل باز هم در مواردی ممکن است اصلاً هایپراکوزیس دلیلش ناشناخته باقی بماند و اصلاً نتوان دلیل آن را تشخیص داد که همین مسئله به پیچیدگی‌های این اختلال نیز اضافه می‌کند.
بزرگسالان بیشتر احتمال دارد به هایپراکوزیس مبتلا شوند، زیرا افزایش سن با این بیماری مرتبط است. با این‌حال، کودکان نیز ممکن است این بیماری را در بچگی تجربه کنند.
تشخیص هایپراکوزیس
وقتی کسی صداهای عادی را خیلی بلند می‌شنود احتمالاً به بیماری حساسیت به صدا دچار شده و باید به فکر یک ویزیت پزشک گوش، حلق و بینی باشد. پزشک با معاینه فیزیکی و پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، سعی می‌کند بیماری شخص را به درستی تشخیص بدهد. در تایید این مراحل نیز پزشک با انجام آزمایش شنوایی سنجی میزان شنوایی و هایپراکوزیس شخص را تشخیص می‌دهد.
بهترین راه برای پیشگیری از هایپراکوزیس نیز اجتناب از محیط‌های پر سر و صدا است. البته اگر کسی حساسیت زیادی به صدا پیدا کرده باشد بهتر است از صدا ها فرار نکند و با قرار گرفتن در جامعه و مکان‌های شلوغ می‌تواند صداها را عادی‌سازی و از این اختلال جلوگیری کند.
درمان پرشنوایی
درمان هایپراکوزیس بیشتر از هر چیزی بستگی به علت بروز پرشنوایی دارد. خیلی وقت‌ها پیش می‌آید شخص خودش را معرض صداها قرار می‌دهد و کم‌کم بر این سندرم غلبه می‌کند. در ادامه روش‌های درمان هایپراکوزیس را معرفی و بررسی خواهیم کرد.
حساسیت‌زدایی صدا
در این روش درمانی، هر روز شخص باید زمان مشخصی به نویز استاتیک ملایمی گوش بدهد. البته این یک روش تخصصی است و باید زیر نظر یک متخصص شنوایی انجام بشود. این روش خیلی آرام و به تدریج آستانه تحمل شخص را بالا خواهد برد. البته شاید این روش درمانی تا شش ماه و بیشتر نیز نیاز به زمان داشته باشد.
درمان شناختی رفتاری یاCBT
در درمان شناختی رفتاری یا CBT، متخصص شنوایی به فرد آموزش می‌دهد که چگونه خودش را در مقابله با صداها کنترل کند و واکنش احساسی خود را مدیریت کند. این روش معمولاً برای افرادی که به علت استرس و PTSD دچار هایپراکوزیس شده‌اند و یا دچار اضطراب اجتماعی هستند کاربرد بیش‌تری دارد.
درمان TRT
TRT نیز یک روش درمانی برای پرشنوایی و وزوز گوش است. در این روش پزشک از دستگاهی همانند سمعک استفاده می‌کند. این دستگاه صداهایی با شدت کم را ایجاد می‌کند و به مغز شخص اجازه می‌دهد تا صدا و وزوز گوش را با هم بشنود. در حقیقت این مسئله به مغز کمک می‌کند تا تمرکزش بر روی وزوز گوش را کاهش دهد. این روش درمانی نیز می‌تواند برای هایپراکوزیس مفید باشد و حساسیت به صدای بلند را کاهش دهد. .
سخن نهایی
در سندرم هایپراکوزیس یا همان اختلال پرشنوایی، صداهای روزمره و طبیعی مثل آب هم می‌تواند بسیار آزاردهنده شنیده شوند و باعث سردرد و گوش درد شخص نیز شوند. افراد مبتلا به بیماری حساسیت به صدا معمولاً بعد از احساس کردن پرشنوایی، از جاهای شلوغ و پر سر و صدا فراری باشند که در واقع روش خوبی برای مقابله با این بیماری نیست و فقط می‌تواند برای مدتی کوتاه از شخص محافظت کند و در بلند مدت عواقبی مثل زیاد شدن حساسیت به صدای بلند و افسردگی و جامعه‌گریزی را به همراه داشته باشد.
در این مطلب در سایت دکتر رضا جباری فوق تخصص مغز و اعصاب، علت بروز پرشنوایی و سندرم هایپراکوزیس و علائم آن را بررسی کردیم. در صورت داشتن سوال یا تجربه‌ای در مورد اختلال پرشنوایی می‌توانید آن را با ما به اشتراک بگذارید تا در اولین فرصت پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم و بتوانیم شما را راهنمایی کنیم. امیدواریم که توانسته باشیم با این مقاله اطلاع‌رسانی درستی درباره درمان پرشنوایی به انجام رسانده باشیم.
